صفحه ۲۴۷

"خطبه 114 - قسمت اول"

و من خطبة له علیه السلام:

"ألحمد لله الواصل الحمد بالنعم، والنعم بالشکر. نحمده علی آلائه، کما نحمده علی بلائه. و نستعینه علی هذه النفوس البطأ عما أمرت به، السراع الی ما نهیت عنه. و نستغفره مما أحاط به علمه، و أحصاه کتابه؛ علم غیرقاصر، و کتاب غیر مغادر. و نؤمن به ایمان من عاین الغیوب، و وقف علی الموعود؛ ایمانا نفی اخلاصه الشرک ، و یقینه الشک . و نشهد أن لا اله الا الله وحده لا شریک له، و أن محمدا(ص) عبده و رسوله، شهادتین تصعدان القول، و ترفعان العمل، لا یخف میزان توضعان فیه، و لا یثقل میزان ترفعان عنه."

این خطبه درباره حمد و شکر خدا و ایمان به او و یاری طلبیدن از او، و نیز پند و نصیحت مردم به تقوا و کارهای خیر، و توصیف دنیاست که مردم دلبستگی به آن پیدا نکنند و خود را آماده آخرت نمایند؛ و از خطبه های بسیار جالب و شگفت آور حضرت است که بخشی از آن در تحف العقول هم آمده است؛تحف العقول، ص 218، بخش کلمات قصار، شماره 216. و نیز صاحب کتاب الطراز بعد از نقل بیشتر خطبه، از آن بسیار تعریف و تمجید کرده است.الطراز لاسرار البلاغة و علوم حقائق الاعجاز، ج 2، ص 182 تا 183؛ مؤلف کتاب، امام یحیی بن حمزه علوی یمنی از بزرگان زیدیه و متوفای 705 هجری است، این کتاب از کتابهای مهمی است که در فن بلاغت نگاشته شده است. نویسنده کتاب پس از نقل خطبه، در ابتدای سخن خود چنین آورده است: "أقول: ان هذا الکلام هو الشفاء بعد کلام الله..." و پس از توصیف هنری خطبه و تمجید آن، در پایان سخنش چنین آورده است: "لو کان کلام من کلام البشر معجزة لکان هذا هو الاول، و لو أعجز شئ من الکلام بعد کلام الله لکان هذا هو الثانی" یعنی: اگر سخنی از سخنان بشر معجزه باشد همانا این سخن، نخستین آنهاست؛ و اگر بعد از کلام خدا کلامی اعجازآمیز باشد این کلام حضرت دومی آن است.

ناوبری کتاب