صفحه ۲۳۴

حضرت علی (ع) می‎فرمایند: و خشم و غضب آنها به خودشان زیاد است گرچه نسبت به آنچه خداوند به آنان ارزانی داشته شاد و خوشحال هستند.

فراموشی مرگ و آرزوهای کاذب

"قد غاب عن قلوبکم ذکر الاجال، و حضرتکم کواذب الامال"

( به تحقیق یاد مرگ از دلهای شما غایب گشته، و [ به جای آن ] آرزوهای دروغین در دلهای شما حاضر شده است.)

"کواذب" جمع "کاذبة" است؛ "کواذب الامال" از باب اضافه صفت به موصوف است؛ یعنی آمال و آرزوهایی که دروغ و نادرست است.

حضرت علی (ع) با این عبارت لحن خود را عوض می‎کنند. در فرمایشات قبلی از دنیا و زاهدین سخن می‎گفتند و مردم را آگاه می‎کردند، و اکنون به آنان خطاب کرده می‎فرمایند: یاد مرگ از دلهای شما غایب شده و بیرون رفته و جای آن را آرزوهای دروغ گرفته است. علت این تغییر لحن در خطبه ها و موعظه ها طبیعی و گاهی لازم است.

"قد غاب عن قلوبکم ذکر الاجال": مردم ! ذکر اجل و یاد مرگ از دلهای شما غایب شده است. در عبارت پیشین فرمودند: دعوت مرگ را به خود بشنوانید و به فکر مرگ باشید که اگر در فکر و اندیشه مرگ و حساب و کتاب باشید در رفتار خود تغییر ایجاد کرده و روش خود را عوض می‎کنید؛ ولی در اینجا می‎فرمایند: ذکر و یاد مرگ از دلهای شما پنهان گشته است. "و حضرتکم کواذب الامال": و در عوض حاضر شده است در ذهن و دلهای شما آرزوهای دروغ. آرزوهایی که اگر هم انسان به آنها برسد دوام و بقایی ندارد و در حقیقت آرزوهایی فریبنده است.

ناوبری کتاب