آیت‌الله منتظری

جدا می‎شود، موجودات عالم برزخ از نظر بروز و ظهور و آثار و واقعیت داشتن بسیار قویتر می‎شوند، و به همین ترتیب عالم قیامت و موجودات آن نسبت به عالم برزخ و موجودات برزخی بسیار قویتر می‎باشند.

خلاصه "توفی" و گرفتن روح هم به خدا نسبت داده شده است و هم به ملک الموت که عزرائیل (ع) باشد؛ و در بعضی آیات و روایات به ملائکه هم نسبت داده شده است. در قرآن آمده است: (ألذین تتوفاهم الملائکة ) سوره نحل (16)، آیه 28. که در این آیه قبض ارواح به فرشتگان نسبت داده شده است.

و در روایتی از امام صادق (ع) نقل است که می‎فرماید: "ان الله جعل لملک الموت أعوانا من الملائکة یقبضون الارواح": "خداوند برای ملک الموت کمک هایی را از سوی ملائکه قرار داده است که ارواح را قبض می‎کنند". "بمنزلة صاحب الشرطة له أعوان من الانس": "مانند رئیس پلیسی که دارای کمک هایی از انسان است." بنابراین همان طور که رئیس شرطه یا یک فرمانده لشکر یاران و کمک کارانی دارد عزرائیل نیز چنین است. "یبعثهم فی حوائجه فتتوفاهم الملائکة و یتوفاهم ملک الموت من الملائکة"من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 136، باب غسل المیت...، حدیث 368. پس ملک الموت این فرشتگانی را که مأمور و کمک کار او هستند به دنبال خواست های خود که همان قبض روح است گسیل می‎دارد؛ پس آنها ارواح را قبض می‎کنند و ملک الموت روحها را از این مأموران و کمک کاران خود می‎گیرد و تحویل خداوند می‎دهد. بنابراین قبض روح را هم می‎توان به خداوند نسبت داد و هم به عزرائیل و هم به فرشتگانی که مأمور ملک الموت هستند و مستقیما روحها را قبض می‎کنند.

برای این عالم اسباب و مسبباتی هست و همه ملائکه و از جمله عزرائیل و اسرافیل و میکائیل و امثال آنها همه جنود و لشکر خداوند هستند. البته این که حقیقت