آیت‌الله منتظری

به معنای پوشش و سرپناه یا خانه؛ و در قرآن هم آمده است: (و جعل لکم من الجبال أکنانا) سوره نحل (16)، آیه 81. یعنی: "و قرار داد از کوهها برای شما پوشش ها و پناهگاههایی."

"صفیح" به معنای سطح اشیاء پهن و همچنین سنگ پهن است، و در اینجا مقصود سنگ پهن است؛ البته عبده آن را به پهنه زمین معنا کرده است.

"أجنان" جمع "جنن" به معنای قبر است. همان طور که قبلا هم عرض کرده ام ر.ک : درس 171 در همین جلد. "جن" به معنای پوشیدن است؛ و به همین اعتبار بچه در شکم مادر را "جنین" و دیوانه را "مجنون" و سپر را "جنة" می‎گویند، در اینجا هم چون قبر بدن انسان را می‎پوشاند به آن "جنن" می‎گویند.

"أکفان" جمع "کفن" به معنای همان پارچه ای است که مردگان را با آن می‎پوشانند و دفن می‎کنند. "رفات" به استخوانهای پوسیده گفته می‎شود.

حضرت امیر(ع) می‎فرمایند: کسانی که در دنیا قدرت و ثروت و موقعیتی داشتند، هنگامی که از دنیا رفتند بر روی تابوت بردوش کشیده می‎شوند؛ و برای او از سنگ پهن قبر کوچکی قرار می‎دهند و خاک قبر کفن و یا جایگاه خانه او می‎شود. البته ابتدا با پارچه و امثال آن کفن می‎شوند ولی کفن های پارچه ای بتدریج می‎پوسد و اطراف مرده را خاک فرا می‎گیرد و در حقیقت کفن دائمی او در قبر همان خاکها می‎شود.

از طرف دیگر به لحاظ این که مردگان را در گورستانها دفن می‎کنند، اطراف این شخصی را که تازه از دنیا رفته و دفن شده است استخوانهای فرسوده و پوسیده زیادی فرا گرفته است، و در حقیقت همان استخوانهای پوسیده ای که در قبرهای اطراف قرار دارد همسایگان این فرد تازه دفن شده می‎باشد.

"و جعل لهم": و قرار داده شد برای این کسانی که بردوش گرفته شده اند "من الصفیح أجنان": از سنگ پهن و یا پهنه زمین قبرهایی "و من التراب أکفان": و از خاک کفن هایی، و یا "و من التراب أکنان": و از خاک برای آنان پوشش ها و خانه هایی.