صفحه ۱۸۷

حضرت امیر(ع) در ادامه خطاب به مردم زمان خود می‎فرمایند: شمار انسانهای پیشین نیز بسیار بیشتر از شما و لشکریانشان هم نیرومندتر و زیادتر بوده است و تاریخ پر است از جنگ هایی که انسانها با همدیگر داشته اند. در هر صورت این انسانها با ویژگی های ذکر شده همه رفتند و نابود شدند. بنابراین شما که در جایگاه و منازل آنان جاگرفته اید و بسیار ضعیف تر و لاغرتر از آنان هستید انتظار دارید باقی بمانید و از دنیا نروید؟!

"ألستم فی مساکن من کان قبلکم ؟": آیا شما در منازل و مساکن کسانی نیستید که پیش از شما بودند؟ "أطول أعمارا": کسانی که عمرشان طولانی تر بود "و أبقی آثارا": و آثارشان باقی تر و بادوامتر بود "و أبعد آمالا": و آرزوهای دور و درازتر از شما داشتند. وقتی انسان تصور کند که عمر طولانی تری خواهد داشت، آرزوهای او هم بیشتر خواهد شد. انسانهای پیشین که نسبت به ما عمر طولانی تری داشته اند، طبعا دارای آرزوهای بیشتری هم بوده اند. "و أعد عدیدا": و تعداد آنان بیشتر از شما بود "و أکثف جنودا": و لشکرهای آنان بسیار زیاد بوده است.

بندگی دنیا و گزینش بی ثمر آن

"تعبدوا للدنیا أی تعبد، و آثروها أی ایثار، ثم ظعنوا عنها بغیر زاد مبلغ، و لا ظهر قاطع"

( آنان برای دنیا بندگی کردند چه بندگی کردنی، و آن را برگزیدند چه برگزیدنی؛ سپس از دنیا کوچ کردند بدون توشه ای که رساننده آنها به مقصد باشد، و بدون مرکبی برای پیمودن راه.)

حضرت علی (ع) فرمودند: شما در جایگاه پیشینیان هستید که دارای ویژگی های فوق بودند. یکی از خصوصیات آنها این بود که برده وار دنیا را بندگی کرده و به دنبال

ناوبری کتاب