آیت‌الله منتظری

جانشینی های عبرت آموز در دنیا

"ألستم فی مساکن من کان قبلکم أطول أعمارا، و أبقی آثارا، و أبعد آمالا، و أعد عدیدا، و أکثف جنودا؟"

( آیا شما در جاهای کسانی که پیش از شما بودند نیستید؟ و حال آن که عمرهای آنان طولانی تر، و آثارشان با دوامتر، و آرزوهاشان دورتر، و شمار آنها بیشتر، و لشکرهایشان زیادتر بود.)

"کثیف" به معنای زیاد است.

کسانی که در گذشته های دور زندگی می‎کردند، چه بسا عمرشان بسیار بیشتر از عمر انسانهای زمان ما بوده است. قرآن کریم درباره عمر حضرت نوح (ع) می‎فرماید: (فلبث فیهم ألف سنة الا خمسین عاما) سوره عنکبوت (29)، آیه 14. "پس او در میان آنان هزار سال جز پنجاه سال به سر برد."

در تورات نیز برای حضرت آدم (ع) و فرزندان او عمرهای هزار سال، ششصد سال، پانصد سال و امثال آن ذکر می‎کند. علاوه بر عمر انسانهای پیشین که بسیار بیشتر از عمر انسانهای زمان ما بود، هیکل و قد آنان نیز خیلی بزرگ بوده است؛ مثلا قوم عاد آنچنان انسانهای تنومند و قوی هیکلی بوده اندالمیزان، ج 10، ص 306 و 307، در تفسیر سوره هود؛ بحارالانوار، ج 11، ص 343 تا 370، باب 4 و 5 به ویژه ص 346، 359 و 366. که در زمان ما مانند آنها وجود ندارد یا کمتر وجود دارد. از طرف دیگر آثار به جا مانده از آنان نیز بیشتر و بادوامتر است. ساختمان ها و قصرها و اهرام مصر را در نظر بگیرید که مصری ها آنها را ساخته و با این که در زمان ما علوم مختلف پیشرفت زیادی کرده است معلوم نیست بتوان مانند آنها را دوباره ساخت.