صفحه ۱۵۳

"حدیث" از ماده "حدوث" و به معنای چیز تازه است؛ در سخن گفتن به اعتبار این که هر کلمه ای پس از کلمه پیشین می‎آید و حادث می‎شود به سخن "حدیث" گفته می‎شود. البته حدیث اصطلاحی همان روایات رسیده از پیامبر(ص) و ائمه (ع) است؛ ولی حدیث از نظر لغوی به چیزی تازه و یا هر سخنی گفته می‎شود. تعبیر "أحسن الحدیث" در قرآن آمده است: (ألله نزل أحسن الحدیث) سوره آل عمران (3)، آیه 15. یعنی: "خدا نازل کرده است بهترین سخن را". که این تعبیر در وصف قرآن کریم است.

حضرت می‎فرماید: مطالب قرآن را یاد بگیرید، پس همانا قرآن بهترین کلام است.

حادث و قدیم بودن کلام خدا

در زمان بنی عباس بحث مهمی که مطرح شد و بسیاری از بزرگان علما به خاطر آن زندانها رفته و در آنجا ماندند و پوسیدند و یا حتی کشته شدند، این بحث بود که آیا کلام خداوند حادث است یا قدیم ؟

بعضی می‎گفتند: کلام خدا حادث است. بعضی دیگر مخالفت کرده و می‎گفتند: کلام خدا قدیم است، و چون با این سؤال و یا مشکل مواجه می‎شدند که به هر حال کلام باید حادث باشد، می‎گفتند: خداوند یک کلام نفسی دارد که غیر از علم و اراده اوست و این کلام نفسی خداوند قدیم است. البته این که واقعا کلام نفسی چیست که آن را غیر از علم و اراده خداوند و قدیم می‎دانستند توضیحی برای آن نداشتند.

به نظر می‎رسد اصل این اختلاف و به وجود آمدن آن یک مسأله انحرافی سیاسی بوده و می‎خواستند مردم را به جان همدیگر بیندازند تا از مسائل مهم غافل شوند. اکنون هم چنین است؛ گاهی که می‎خواهند سر مردم را بند کنند یک چیزی می‎گویند تا طرفین به آن مشغول شوند.

ناوبری کتاب