آیت‌الله منتظری

کتاب خدا و عترت و اهل بیتم باشد در میان شما باقی می‎گذارم، اگر به آن دو چنگ زدید هرگز گمراه نخواهید شد." چگونه می‎توان حضرت علی (ع) را به خاطر پنج نفر که در ابتدا با ابوبکر در سقیفه بیعت کردند رها کرده و از دیگران پیروی کرد؟! اگر تاریخ را ملاحظه کنیم این که می‎گویند: مسلمانان اجماع کرده و ابوبکر را انتخاب کردند، دروغ است. برای این که واقعا در سقیفه غیر از چند نفر معدود و انگشت شمار از مهاجرین کسی با ابوبکر بیعت نکرد و اجماعی یا اجتماعی وجود نداشت، بلکه همان پنج نفر بودندهمان، ج 1، ص 3. که پس از بیعت با ابوبکر دیگران را با تهدید و جوسازی وادار به بیعت کردند و سرانجام حضرت علی (ع) را هم که حاضر به بیعت نمی شد با زور به مسجد کشانده و بیعت گرفتند.

خلاصه ما به ابن أبی الحدید می‎گوییم شما که به حق از امیرالمؤمنین (ع) تعریف و تجلیل کرده و سوابق او را در اسلام گوشزد و یادآوری می‎کنید، چگونه حاضر می‎شوید که دیگران را بر آن حضرت مقدم بدارید؟! البته این طبیعی است که گاهی انسان در شرایطی قرار می‎گیرد که گفتن حق یا پیروی از آن بسیار دشوار می‎شود، بنابراین به غلط توجیهاتی را برای کار و روش نادرست خود درست می‎کند که مثلا بگوید: "الحمد لله الذی... و قدم المفضول علی الافضل لمصلحة ..."

اکنون به قسمت پایانی خطبه رسیدیم که به دو بخش تقسیم می‎شود؛ ولی سید رضی (ره) آن را به دنبال یکدیگر آورده است. چنان که قبلا نیز گفتیم اساس کار سید رضی در جمع آوری نهج البلاغه تقطیع بوده، به این معنا که سخنان آن حضرت را جدا می‎کرده و هر قسمت را که به نظرش جالب تر می‎آمده گزینش می‎کرده است.