آیت‌الله منتظری

خداوند در قیامت مردم را دو گروه می‎کند: یک گروه را که کارهای نیکو کرده اند نعمت داده، و از گروه دیگر که کارهای ناشایسته انجام داده اند انتقام می‎گیرد.

پاداش و جایگاه اهل طاعت

"فأما أهل طاعته [ الطاعة ] فأثابهم بجواره، و خلدهم فی داره"

( اما فرمانبردارانش را در جوار خود جای دهد، و در منزلگاه خویش [ بهشت ] جاویدان فرماید.) عبارت: "أهل طاعته" از باب اشتغال است. بنابراین می‎توان آن را "أهل طاعته" خواند یا "أهل طاعته".

در هر صورت خداوند اهل طاعت خود را در جوار و پناه خویش که همان مشمولیت او برای رحمت خاصه است پاداش می‎دهد و آنان را در خانه خود که بهشت باشد جاودانه می‎سازد.

"حیث لا یظعن النزال، [ و لا تتغیر بهم ] و لا یتغیر لهم الحال"

( جایی که فرود آمدگان در آن جای دیگری نروند، و دگرگونی حال برای ایشان رخ ندهد.)

"نزال" جمع "نازل" است و در این عبارت به معنای فرود آمدگان در بهشت است. و "یظعن" از ماده "ظعن" به معنای کوچ کردن است.

بهشت جایی نیست که اگر کسی وارد آن شد پس از مدتی او را بیرون کنند، بلکه هر کس در بهشت وارد شد در آن جاودانه مانده و به جای دیگر نمی رود و یا از آنجا کوچ نخواهد کرد. البته ممکن بود که حضرت بفرماید: وارد شوندگان در بهشت را از آنجا بیرون نمی کنند، ولی تعبیر احترام آمیزتری کرده و می‎فرماید: فرود آمدگان به بهشت به جای دیگر کوچ نخواهند کرد.

در اینجا عبارت ابن أبی الحدید "و لا تتغیر بهم الحال" است که در معنا چندان فرقی نمی کند. حضرت می‎فرماید: کسی که وارد بهشت شد حالش دگرگون نمی شود. به این معنا که نعمت ها از آنان گرفته نمی شود، و دچار رنج و سختی نخواهند شد.