آیت‌الله منتظری

می‎رود به هر چه در مسیرش باشد برمی خورد و خرابکاری می‎کند، فتنه بنی امیه هم این چنین است و جز خرابکاری و فساد چیزی از آن برنمی خیزد.

هر چند این احتمال هم وجود دارد ولی خلاف ظاهر است و به نظر می‎رسد همان احتمال اول درست تر است که "عمیاء" را صفت فتنه بگیریم. بله، صحیح است که "عمیاء" صفت حیوانات است، و همان طور که حیوان کور رفتارش روی برنامه و اساس نیست، فتنه بنی امیه هم این گونه است که روی برنامه و اساس و بر پایه حق نیست و هر چه خواستند انجام می‎دهند.

"مظلمة" یعنی تاریک، و شاید همین "مظلمة" که حضرت بعد از "عمیاء" آورده اند قرینه ای برای تقویت احتمال دوم و در تقدیر گرفتن کاف تشبیه بر سر "عمیاء" باشد. چون "مظلمة" یعنی تاریک، و فتنه تاریک معنا ندارد؛ لذا معلوم می‎شود "مظلمة" موصوفش حذف شده است، مثلا: "لیل مظلمة" بوده، یعنی شب تاریک ؛ و فتنه به شب تاریک تشبیه شده است. و معنا ندارد بگوییم شب تاریک صفت فتنه است. و از آنجا که "عمیاء" و "مظلمة" با هم برای توضیح فتنه ذکر شده اند، یا هر دو صفت اند و یا در هر دو کاف تشبیه حذف شده است؛ و چون در "مظلمة" وصف بودن برای فتنه معنا ندارد و هیچ راهی نیست مگر در تقدیر گرفتن موصوف یعنی "لیل" و کاف تشبیه، در "عمیاء" هم باید کاف تشبیه در تقدیر گرفته شود.

"عمت خطتها و خصت بلیتها"

( امرش فراگیر است و بلایش دامنگیر گروهی خاص.)

"خطة" یعنی امر و کار. و اگر به کسر خاء "خطة" بخوانیم به معنی منطقه و قلمرو است. "عمت خطتها": فتنه بنی امیه منطقه و امرش فراگیر است و عمومیت دارد، دایره شمولش زیاد است، تمام مسلمانان تحت سلطه بنی امیه قرار می‎گیرند. "و خصت بلیتها": و بلا و گرفتاری آن مخصوص قشر خاصی است. چون آدمهای حقگو و اهل