آیت‌الله منتظری

علی (ع) بنی امیه تقریبا بر همه مسلمانان مسلط شدند.

مردم هر چند با امام حسن مجتبی (ع) بیعت کردند اما چند ماهی بیشتر طول نکشید که آن حضرت خانه نشین شد و بنی امیه بر اوضاع تسلط یافتند. امیرالمؤمنین (ع) مردم را به ظلم های بنی امیه و فتنه بزرگی که برای مسلمانان پیش خواهد آمد توجه می‎دهند.

حضرت علی (ع) در ادامه، ویژگی های این فتنه وحشتناک را بیان می‎کنند و در حقیقت علت وحشتناکتر بودن آن را ذکر می‎فرمایند:

ویژگی های فتنه بنی امیه

"فانها فتنة عمیأ مظلمة"

( به خاطر این که فتنه بنی امیه فتنه ای کور و تاریک است.)

"فاء" در "فانها..." را اصطلاحا "فاء تعلیل" می‎گویند. حضرت علی (ع) مطلبی را که در جمله قبل فرمودند با این جملات تعلیل می‎کنند و علت این که فتنه بنی امیه ترسناکترین فتنه هاست را بیان می‎فرمایند.

"عمیاء" مؤنث "أعمی" و به معنای کور است. "عمیاء" ممکن است وصف "فتنة" باشد. فتنه بنی امیه فتنه کوری است؛ زیرا کار آنها حساب و کتاب ندارد، هر کاری به ذهنشان خطور کند انجام می‎دهند، مصلحت مردم و خواست خدا و حرکت در مسیر حق در نظرشان نیست، آنچه برایشان مهم است هواهای نفسانی و بقای حکومتشان است و کورکورانه هر کاری دلشان خواست انجام می‎دهند.

احتمال هم دارد بگوییم در اینجا تشبیه است؛ یعنی فتنه به حیوان کور تشبیه شده و برای مبالغه حرف تشبیه حذف شده است، و اصلش بوده: "فتنة کالعمیأ"؛ یعنی فتنه ای مثل حیوان کور. همان طور که مثلا شتر کور بی توجه به اطراف وقتی راه