آیت‌الله منتظری

ایام به سختی و بلا و آه و اندوه و غم سپری خواهد شد تا خداوند برای باقی ماندگان نیکان شما گشایشی ایجاد کند.

حضرت در این خطبه به ظلم هایی که توسط بنی امیه بر دین و ملت می‎رود اشاره دارند. حاکمان زورگو و باطلی که ابرار و نیکان را از دم تیغ می‎گذرانند یا در سیاهچالها می‎اندازند، بسیاری از ابرار کشته می‎شوند، و ایام به سختی و بلا و غم و اندوه سپری خواهد شد؛ تا آن که خداوند برای باقی ماندگان ابرار فرجی برساند.

مراد از این فرج و گشایش چیست ؟ آیا مقصود وقتی است که امام زمان (عج) تشریف می‎آورند و زمین را از عدل و داد پر می‎کنند، یا مقصود حضرت زمانی است که بنی امیه رو به ضعف و سقوط نهاده و حکومت بنی عباس هم هنوز پابرجا نشده است؛ و در این میان برای مردم گشایشی ایجاد می‎شود و ابرار از همین فرصت برای گسترش خیر و صلاح استفاده می‎کنند. و از جمله امام باقر(ع) و امام صادق (ع) در همین فرصت فرهنگ شیعه را ترویج کردند، شاگردانی پرورش دادند و علوم و معارف الهی را گسترش دادند.

به هر حال تاریخ، میدان کارزار حق طلبان و ظالمان است. در این میدان گرچه دنیاطلبان روزگار را بر نیکان سخت می‎کنند، زبان حق گویان را می‎برند، قلم حق نویسان را می‎شکنند، انسانهای پاک را می‎کشند و... ولی در برهه هایی از تاریخ، فرصت هایی هر چند کوتاه برای حق طلبان در جهت ترویج و حاکمیت حق به وجود می‎آید و گشایشی برای خوبان حاصل خواهد شد؛ و یکی از این فرصت ها دوران فترتی است که در اواخر حکومت امویان و آغاز دوره عباسیان به دست آمد؛ و به نظر می‎رسد که مقصود حضرت از فتح و گشایش برای خوبان در این خطبه اشاره به همین دوران باشد.