صفحه ۶۴

"و ضاقت الدنیا علیکم ضیقا !"

( و زمانی که دنیا بر شما تنگ شود چه تنگ شدنی !)

وقتی عده ای آمده اند و به اسم اسلام حکومت می‎کنند، بیت المال را به یغما می‎برند و حاضر نیستند سخن و اعتراضی را بشنوند، هر کس هم در مقابل ظلمشان قدعلم کند او را از بین می‎برند، و بدتر از همه مردم را به اسلام بدبین می‎کنند، در چنین شرایطی به آنان که درد دین و غیرت داشته باشند سخت خواهد گذشت و روزگار را با غم و غصه و آه و اندوه طی خواهند کرد.

"تستطیلون معه به نظر می‎آید "معه" در اینجا زیادی است و در شرح ابن أبی الحدید و نسخه خطی نهج البلاغه این کلمه نیامده است. أیام البلاء علیکم"

( روزهای ابتلا و آزمایش را خیلی طولانی احساس می‎کنید، یا این که روزهای بلا و گرفتاری شما به درازا می‎کشد.)

اگر روزگار به کام انسان باشد روزها برایش سخت نمی گذرد؛ اما اگر دنیا بر انسان تنگ شد و انسان در سختی و مشقت واقع گردید، زمان برای او طولانی جلوه می‎کند؛ انسان دقیقه شماری می‎کند و شب و روز را خیلی طولانی می‎بیند. ایام بلا و امتحان و سختی بر او طولانی می‎گذرد.البته احتمال این معنا هم هست که حضرت می‎خواهند بفرمایند: این دوران سختی و بلا بسیار طول می‎کشد و شما باید آماده این دوران طولانی پر از محنت و بلا باشید؛ که اشاره ای است به دوران سیاه حکومت بنی امیه که حدود 91 سال طول کشید.

گشایشی برای نیکان پس از تحمل دشواریها

"حتی یفتح الله لبقیة الابرار منکم"

( تا آن که خدا برای باقی مانده نیکانتان گشایشی پدید آورد.)

ناوبری کتاب