صفحه ۶۱۲

است. آیه شریفه قرآن می‎فرماید: (اذا وقعت الواقعة ‏ لیس لوقعتها کاذبة ) سوره واقعه (56)، آیات 1 و 2. "هنگامی که واقعه [ قیامت ] واقع شود، در وقوع آن دروغی نیست." در این آیه شریفه "کاذبة" به معنای "کذب" آمده که مصدر است. پس اگر به معنای اسم فاعل باشد، "عظمت الطاغیة" یعنی: گروه طغیانگر بزرگ می‎گردند؛ و اگر به معنای مصدری باشد، یعنی: طغیان بزرگ می‎شود.

همین دو احتمال در "داعیة" نیز مطرح می‎شود. بنابراین اگر "داعیة" به معنای اسم فاعل باشد، "و قلت الداعیة" به این معنا خواهد بود که آن نفوسی که داعی به حق هستند کم می‎شوند؛ و اگر به معنای مصدری باشد، یعنی: دعوت به حق کم می‎شود.

در صورتی که "طاغیة" و "داعیة" به معنای اسم فاعل باشد، صفت است برای فاعل محذوف که "فئة" یا "نفوس" باشد؛ یعنی عبارت در اصل "و عظمت النفوس الطاغیة ، و قلت النفوس الداعیة" بوده است و "طاغیة" و "داعیة" صفت "نفوس" خواهد بود.

حضرت علی (ع) می‎فرماید: در این شرایط که پرچم گمراهی تسلط یافته و باطل توجیهات خود را رواج داده و بر مرکب های نادانی سوار شده است، طغیان و یا طغیانگران بزرگ می‎شوند و دعوت به حق یا دعوت کنندگان به سوی حق اندک می‎گردند؛ خلاصه حکومت، حکومت طغیان و زور و قلدری می‎شود.

- یورش زمانه و غرش باطل

"و صال الدهر صیال السبع العقور، و هدر فنیق الباطل بعد کظوم"

( و روزگار مانند حمله درنده گزنده حمله نموده؛ و شتر نر باطل پس از خشم فرو بردن، صیحه زده است.)

ناوبری کتاب