صفحه ۶۱

بعضی موارد افرادی مثل ابن کواء سؤالهایی از حضرت کردند و حضرت هم جوابشان را داد، اما قصد سؤال کنندگان این نبود که چیزی یاد بگیرند و از حضرت علی (ع) بهره مند شوند بلکه نیتشان این بود که علی (ع) از پاسخ باز بماند و امام را گیر بیندازند ! زهی خیال باطل. به اصطلاح سؤالاتشان سؤالات تعنتی و گیربیندازی بود، نه به قصد فهمیدن و بهره گرفتن.

امیرالمؤمنین (ع) در ادامه، مشکلات و حوادثی که بعد از آن حضرت برای مسلمانان پیش خواهد آمد را گوشزد می‎کنند و اوضاع پس از خود را توضیح می‎دهند.در کتاب الغارات (ج 1، ص 8) آمده است: در این هنگام مردی برخاست و گفت: ای امیرالمؤمنین برای ما از بلا سخن بگو. آنگاه کلام حضرت را در پاسخ این مرد آورده است که با نهج البلاغه کمی متفاوت است.

پیش بینی سرگردانی مردم بعد از فقدان علی (ع)

"و لو قد فقدتمونی و نزلت بکم کرائه الامور و حوازب الخطوب، لا طرق کثیر من السائلین"

( و اگر مرا از دست بدهید و امور ناگوار و حوادث سهمگین و شکننده بر شما وارد شود، بسیاری از سؤال کنندگان سرشان را فرود آورند.)

"کرائه" جمع "کریهة" و به معنای امر ناگوار و ناپسند است، چیزی که انسان از آن کراهت دارد و مطابق میلش نیست. "کرائه" در حقیقت صفت "الامور" است و اضافه "کرائه" به "الامور" از باب اضافه صفت به موصوف است. "کرائه الامور" اصلش بوده: "الامور الکریهة"، سپس "الکریهة" قبل از "الامور" قرار گرفته و به موصوفش یعنی "الامور" اضافه شده است. بنابراین "کرائه الامور" یعنی: اموری که این صفت را دارند که مطابق میل شما نیستند.

"خطوب" جمع "خطب" به معنای حادثه بزرگ است. "حوازب" جمع "حازب"

ناوبری کتاب