صفحه ۶۰۰

درست کرده و آنها را زیر فشار قرار دهند و به زندانهای طولانی مدت بیندازند.

هشدار امام (ع) به اصحاب خود

"أین تذهب بکم المذاهب، و تتیه بکم الغیاهب، و تخدعکم الکواذب ؟"

( این مذهب های گوناگون شما را به کجا می‎برد؟ و تاریکی ها تا کی شما را سرگردان می‎کند؟ و دروغها چگونه فریبتان می‎دهد؟)

"تتیه" از ماده "تاه، یتیه" به معنای تحیر و سرگردانی است. و "غیاهب" جمع "غیهب" است که به معنای تاریکی می‎آید. "کواذب" هم جمع "کاذبة" به معنای دروغ می‎باشد.

احتمال دارد که عبارت: "أین تذهب..." دنبال مطلب قبل باشد و احتمال دارد که مطلب مستقلی باشد. در هر صورت حضرت می‎خواهد به مخاطبین و مردم زمان خود هشدار دهد که علت تسلط آن حکومت ستمگر در آینده این است که شما مذاهب و روشهای گوناگونی دارید و هنگامی که مذاهب گوناگون شد و اختلافات افزایش یافت ستمگران - هر چند اندک باشند - بر شما تسلط می‎یابند. "أین تذهب بکم المذاهب ؟": این مذهب ها و روشهای مختلف شما را کجا می‎برند؟ به تعبیر دیگر وقتی شما مردم از حق دفاع نمی کنید و قدر امیرالمؤمنین (ع) را نمی دانید و گرد او جمع نمی شوید و هر کس ساز خودش را می‎زند، نتیجه اش این است که آب گل آلود می‎شود و ستمگران سوءاستفاده می‎کنند.

"و تتیه بکم الغیاهب": و چگونه و تا کی ظلمت ها شما را دچار تحیر و سرگردانی می‎سازند؟ ظلمت های گوناگونی که ریشه اش از بعد از رحلت پیامبر و در زمان خلفا شروع شد و در زمان عثمان اوج گرفت و گسترش یافت. به گونه ای که عده ای جاه طلب و هواپرست قدرت پیدا کردند و تاریکی ها و بدعت ها را در جامعه گسترش دادند، و زمینه فساد به اندازه ای زیاد شد که معاویه هم هوس کرد تا خلیفه رسول الله شود؛ معاویه ای که در ابتدا مسلمان نشد و پدر او ابوسفیان هم اسلام واقعی نیاورد. و

ناوبری کتاب