زندگی سخت مؤمنان در حکومت باطل
"و تستخلص المؤمن من بینکم استخلاص الطیر الحبة البطینة من بین هزیل الحب"
( و مؤمن را از میان شما جدا میکند مانند جدا کردن پرنده، دانه درشت را از میان دانه لاغر.)
"تستخلص" از باب استفعال و به معنای طلب خلوص است. "تستخلص المؤمن" یعنی: آن پیشوای ضلالت، مؤمن خالص را جدا میکند. "بطین" به شکم بزرگ و چاق گفته میشود، "بطینة" یعنی "سمینة" یا چاق.
کلمه "طیر" در برخی از نسخه های نهج البلاغه نیامده است. ولی در دو نسخه خطی مربوط به قرن پنجم و بسیاری از نسخه های چاپی دیگر آمده است.
حضرت میفرماید: آن پیشوای پرچم گمراهی و ضلالت افراد مؤمن و خوب را جدا میکند تا آنان را به زندان بیندازد و یا به قتل برساند و خلاصه از صحنه جامعه حذف کند؛ مانند پرنده ای که دانه های درشت و خوب را از بین دانه های کوچکتر و لاغر جدا میکند و برمی چیند.
برای این که دانه های بزرگتر مواد غذایی بیشتری دارند پرنده ها ابتدا همانها را جدا میکنند. حکومت ستمگر نیز مأموران اطلاعات و جاسوسهای خود را در کمین و مراقبت افراد حق طلب و مؤمنین خالص قرار میدهد و انگشت خود را روی آنها نشانه میرود تا آنان را دستگیر کرده و به زندان بیندازد و یا نابود نماید.
"و تستخلص المؤمن من بینکم": و آن پیشوای پرچم گمراهی، مؤمن خالص را از بین شما جدا میکند "استخلاص الطیر الحبة البطینة": مانند جداکردن پرنده، دانه های درشت و بزرگ را "من بین هزیل الحب": از میان دانه های لاغر و کوچک . "استخلاص" در این عبارت مفعول مطلق نوعی است؛ یعنی نوع جداکردن پرنده.
خلاصه جاسوسان و مأموران حکومت ستمگر این گونه مؤمنین خالص را یکی یکی پیدا کرده و از بین مردم جدا میکنند تا آنها را بکشند یا برایشان پرونده