آیت‌الله منتظری

"خطبه 108 - قسمت سوم"

"ما لی أراکم أشباحا بلا أرواح ، و أرواحا بلا أشباح ، و نساکا بلا صلاح ، و تجارا بلا أرباح ، و أیقاظا نوما، و شهودا غیبا، و ناظرة عمیاء، و سامعة صمأ، و ناطقة بکمأ.

رایة ضلالة [ رأیت ضلالة ] قد قامت علی قطبها، و تفرقت بشعبها، تکیلکم بصاعها، و تخبطکم بباعها. قائدها خارج من الملة ، قائم علی الضلة ، فلا یبقی یومئذ منکم الا ثفالة کثفالة القدر، أو نفاضة کنفاضة العکم."

در ادامه خطبه ای که می‎خواندیم به قسمتی می‎رسیم که امام (ع) از اصحاب خود گله و شکایت می‎کنند.

شکوه حضرت از سستی اصحاب خود

"ما لی أراکم أشباحا بلا أرواح ، و أرواحا بلا أشباح"

( چه شده است که شما را می‎بینم کالبدهایی بدون روح، و روحهایی بدون کالبد.)

"أشباح" جمع "شبح" است که در اینجا به معنای جسم و بدن است. "شبح" صحیح است؛ ولی "شبح" هم استعمال شده است.

حضرت در این عبارت از اصحاب خود انتقاد می‎کند و می‎فرماید: شما بدنهای بزرگی دارید ولی روح و درک و فهم لازم را ندارید؛ و یا عده ای از شما دارای درک و فهم هستید ولی تحرک و فعالیت ندارید.