آیت‌الله منتظری

انجام ندادن آن، دو واجب مستقل است؛ و اگر کسی یکی از آنها را انجام نداد واجب دیگر از او ساقط نمی شود. یعنی اگر به بهانه ارتکاب گناه، نهی از منکر هم نکرد در حقیقت دو گناه مرتکب شده است. در حالی که اگر نهی از منکر مشروط به عدم ارتکاب منکر باشد، با ترک هر دو باید تنها یک گناه مرتکب شده باشد. بنابراین پیرامون این فرمایش حضرت علی (ع) این سؤال مطرح می‎شود که اگر این گونه است چرا حضرت می‎فرماید: باید نهی از منکر کنید پس از آن که منکرات را انجام نمی دهید.

در پاسخ باید گفت: مقصود حضرت این نیست که نهی از منکر مشروط به انجام ندادن منکر است تا اگر منکر را خود مرتکب می‎شود نهی بر او واجب نباشد؛ بلکه می‎خواهد بفرماید: این طور نباشد که شما عملا نهی از منکر کنید ولی خودتان آن را انجام دهید. به تعبیر دیگر انسان نباید نهی از منکر کند ولی خود را فراموش نماید و مرتکب منکر شود؛ بلکه باید هم متناهی از منکر باشد و هم نهی از منکر نماید.

قرآن کریم می‎فرماید: (أتأمرون الناس بالبر و تنسون أنفسکم و أنتم تتلون الکتاب أفلا تعقلون ) سوره بقره (2)، آیه 44. "آیا مردم را به نیکی فرمان می‎دهید و خودتان را فراموش می‎کنید حال آن که کتاب می‎خوانید؟ آیا نمی اندیشید؟!"

خلاصه حضرت علی (ع) نمی خواهند این دو واجب را با هم مشروط کنند و بگویند ترک نهی از منکر و انجام آن یک گناه دارد؛ بلکه می‎خواهند بفرمایند: نباید عملا این طور باشد که شما نهی از منکر کنید ولی خودتان آن را مرتکب شوید. بنابراین وجوب نهی از منکر شرعا مشروط به تناهی نیست، و انجام منکر یک گناه و نهی نکردن از آن گناهی دیگر است.