صفحه ۴۹۸

"تصویح" به معنای خشکیدن است و از ماده "صوح النبت" می‎آید که فعل لازم است؛ یعنی: دارد خشک می‎شود و از بین می‎رود. "نبت" به گیاه گفته می‎شود؛ به درخت هم می‎گویند.

عبارت: "مستنار العلم" در بعضی نسخه ها "مستثار العلم" آمده است. اگر "مستثار" باشد از ماده "ثوران" و برانگیختن می‎باشد، و اگر "مستنار" باشد اسم مکان است یعنی: محل نور علم. اسم زمان و مکان و مصدر میمی در افعال مزید فیه همگی بر وزن اسم مفعول می‎آید.

در هر صورت امیرالمؤمنین (ع) به لحاظ این که محور، سرچشمه و دریای علم بوده اند و با پیامبراکرم (ص) محشور و همه علوم اسلام در واقع نزد آن حضرت بوده است، علم خود را تشبیه به گیاه یا درختی می‎کند که ممکن است پس از مدتی خشک شده و دیگر نتوان از میوه آن استفاده کرد. این است که می‎فرماید: بشتابید و مبادرت کنید به سوی علم پیش از آن که گیاه و درخت آن بخشکد و از بین برود. زیرا همان طور که اگر درخت و گیاهی بخشکد و از بین برود دیگر میوه و خاصیت ندارد، درخت تنومند علم و دانش نیز که من باشم اگر از دنیا بروم دیگر شما نمی توانید از آن بهره ببرید. بنابراین به جای این که دنبال زیاده طلبی از بیت المال باشید به فکر استفاده از میوه درخت دانش باشید و منتظر نمانید تا درخت تنومند علم و دانش از بین برود و بدون استفاده شود.

همچنین از درخت و یا گیاه علم و دانش میوه بچینید پیش از آن که به خود مشغول شوید و بازداشته شوید از محل نور علم؛ و یا پیش از آن که به خود مشغول شوید و باز بمانید از محل برانگیخته شدن و ریزش علم از نزد اهل آن.

محل نور علم و یا محل برانگیخته شدن علم، امیرالمؤمنین (ع) می‎باشد. بنابراین پیش از آن که آن حضرت رحلت کند و از درخت تنومند دانش محروم شوید از علم و دانش او استفاده کنید.

ناوبری کتاب