آیت‌الله منتظری

بازگردانده شد و از بیت المال مسلمانان صد هزار درهم به او بخشید؛الفتوح، ابن اعثم کوفی، ج 2، ص 371؛ المعارف، ابن قتیبة، ص 194. عثمان در تقسیم بیت المال بین افراد تفاوت می‎گذاشت و به خویشاوندان خود بیشتر می‎بخشید.شرح نهج البلاغه ابن أبی الحدید، ج 1، ص 198 و 199؛ و ج 6، ص 148 تا 165؛ ر.ک : درسهایی از نهج البلاغه، ج 3، درس 99، ص 198. و مروان بن حکم مشاور او بلکه همه کاره او شده بود. مردم به این روشها عادت کرده بودند و بعضی از آنها می‎خواستند که امیرالمؤمنین (ع) نیز همین روشها را ادامه دهد. این است که مولا علی (ع) (مطابق احتمال سوم) می‎فرماید: از من چیزی را نخواهید که نمی توانم آن را انجام دهم. زیرا علی (ع) موظف است مطابق حق و عدالت عمل کند.

"و لا ینقض برأیه ما قد أبرم لکم": و امام نمی تواند با رأی خود بشکند چیزی را که از طرف خدا برای شما محکم و قطعی شده است. به این معنا که امام از جانب خداوند مأمور به عدالت و مساوات در تقسیم بیت المال است، و بنابراین باید بیت المال را به همه به طور مساوی بپردازد. پس از من نخواهید از بیت المالی که مال مسلمانان است به ناحق به کسانی بیشتر بدهم.

البته اگر عبارت "ینقض برأیه" باشد با توجه به جملات قبل معنا چنین می‎شود: از کسی که نمی تواند پاسخ شما را بدهد و سوادش را ندارد چیزی نپرسید، که در این صورت چنین شخصی با رأی خودش چیزی را که محکم است - یعنی حکم خدا را - می‎شکند. زیرا کسی که با سواد نباشد با رأی خود خلاف حکم خدا فتوا می‎دهد.

خلاصه فرمایش حضرت در اینجا سه احتمال دارد که عبارتند از:

الف - هنگامی که کسی نمی تواند مشکل و گرفتاری شما را برطرف کند شما آقایی خود را حفظ کنید و پیش او شکایت ننمایید.

ب - از کسی که به سرچشمه زلال علم و دانش وصل نیست و سواد ندارد و