صفحه ۴۹۱

چون کسی که عبارت ناقص را نقل کرده شاید آن را فراموش کرده و یا می‎خواسته است نقل به معنا کند.ر.ک : تهذیب الاصول، ج 3، ص 76 به بعد، قاعده لاضرر.

در اینجا اگر "و لا ینقض برأیه" باشد، یعنی امام مسلمین نمی تواند به رأی خود بشکند چیزی را که بر شما محکم شده است. به این معنا که از جانب خداوند مأمور به عدالت است و باید بیت المال به اهلش داده شود. و اگر "ینقض برأیه" باشد به این معناست که به رأی خود می‎شکند چیزی را که محکم است.

سه احتمال در کلام امام (ع)

در معنای این فراز از خطبه امام (ع) سه احتمال وجود دارد:

الف - احتمال اول این است که به کسی که نمی تواند حاجت شما را برآورده کند عرض حاجت نکنید. این روحیه خوبی نیست که ما نوعا عادت کرده ایم گرفتاریها و مشکلات خود را به هر کسی می‎گوییم. به عنوان مثال اگر کسالتی و یا کاری داریم برای همه آن را بیان کنیم، به جای این که مشکلاتمان برطرف شود حیثیت خود را پیش دیگری از بین برده ایم و کاری هم از او ساخته نیست. وقتی کسی نمی تواند مشکل شما را حل کند بهتر این است که آقایی خود را حفظ کنید و برای او از گرفتاریهای خود شکایت نکنید؛ زیرا گاهی علاوه بر این که کاری برای شما انجام نمی دهند شما را شماتت هم می‎کنند. گاهی ممکن است بیماری خود را به کسی بگویید که او پزشک نیست و نمی تواند کاری برای شما انجام دهد؛ پس بیماری خود را به پزشک بگویید و از گرفتاریهای خود برای هر کسی سخن نگویید.

ب - احتمال دوم این است که می‎خواهد بفرماید شما سؤالات و مشکلات علمی خود را به هر کسی نگویید که نمی تواند پاسخگوی شما باشد؛ بلکه از فردی سؤال

ناوبری کتاب