آیت‌الله منتظری

چراغ روشنگر

"أیها الناس ! استصبحوا من شعلة مصباح واعظ متعظ"

( ای مردم ! از شعله چراغ پند دهنده پند پذیرفته روشنی بگیرید.)

کلمه "مصباح" به دو صورت خوانده شده است:

الف - "مصباح" که در این صورت "واعظ متعظ" عطف بیان آن می‎باشد.

ب - "مصباح" که در این فرض به "واعظ" اضافه شده است.

"استصباح" به معنای تهیه کردن چراغ و وسیله روشنی می‎باشد. "متعظ" نیز به معنای پند پذیرفته یعنی کسی است که به پند و موعظه هایی که برای دیگران می‎گوید عمل می‎کند؛ و در اصل "موتعظ" بوده است که واو آن قلب به تاء شده است. برای این که قاعده در باب افتعال این است که اگر فاعل الفعل آن "واو" باشد "واو" تبدیل به "تاء" می‎شود.

تعبیر به "مصباح" یک نوع تشبیه است، و کنایه از آن است که موعظه و اندرز موجب می‎شود مسیر تاریک انسان روشن شود.

حضرت می‎فرماید: ای مردم ! چراغ دل خود را به وسیله شعله واعظ و پنددهنده ای روشن کنید که نسبت به حرفهای خود متعظ است و خودش قبلا وعظ خودش را پذیرفته و عمل کرده است. از واعظ و پنددهنده ای استفاده کنید و دلهای خود را به وسیله نور پندهای او روشن نمایید که اهل عمل باشد، و مصداق شعر حافظ نباشد که می‎گوید:

کسی که اهل عمل باشد دلش مانند چراغ است و گفتارش روشنی و نور دارد.