آیت‌الله منتظری

بنی امیه باشند و نه عموم مسلمانان، بلکه باقیمانده اصحاب پیامبر(ص) که در زمان ایراد خطبه زنده بودند مقصود باشند.

"فما احلولت لکم الدنیا فی لذتها": ای مردمی که از دنیا بهره می‎برید ! پس شیرین نشد برای شما دنیا در لذتهایش "و لا تمکنتم من رضاع أخلافها": و شما توانا نشدید از این که از سرهای پستان دنیا شیر بخورید "الا من بعد ما صادفتموها": مگر پس از آن که با دنیا برخورد کردید "جائلا خطامها": در حالی که افسار آن رها و متحرک و یا در حال جولان بود. اگر افسار شتر یا حیوان دیگری که افسار دارد در دست انسان عاقلی - که خوب آن را کنترل کند - نباشد، این افسار رها می‎شود و همین طور این طرف و آن طرف جولان می‎دهد. پس وضع جامعه و بیت المال نیز بعد از رحلت پیامبر(ص) به این صورت درآمد و در اختیار کسی نبود که آن را به طور کامل کنترل نماید.

این در صورتی است که عبارت: "الا من بعد ما صادفتموها" باشد و "بعد" به "ما صادفتموها" اضافه شده باشد. اما اگر "من بعده صادفتموها" باشد، ضمیر در "بعده" به پیامبراکرم (ص) برمی گردد و معنا چنین می‎شود: در زمان پیامبر نتوانستید آن طور که دلتان می‎خواست از بیت المال و اموال مسلمین بهره ببرید و بعد از آن حضرت شما این سوءاستفاده ها را کردید "الا من بعده صادفتموها جائلا خطامها": مگر این که بعد از پیامبر(ص) شما با دنیا مصادف شدید در حالتی که افسارش رها بود و جولان داشت.

"قلقا وضینها"

( و [ در حالی که ] تنگ آن مضطرب و لرزان بود.)

"وضین" که جمع آن "وضن" می‎باشد به معنای تنگ یا کمربند مخصوصی است که به بار روی شتر و زیر شکم شتر می‎بستند. هنگامی که بر روی شتر بار یا هودجی می‎بستند یک کمربند مخصوصی که به آن "تنگ" گفته می‎شود با آن بار و یا هودج بسته می‎شد تا محکم شود و احیانا چپ و یا وارونه نشود.