صفحه ۴۱۰

او می‎شود و برای او کمال می‎آورد؛ اما امور اعتباری و از جمله مقام هیچ کمالی برای انسان به وجود نمی آورد و تنها مسئولیت های انسان را افزایش می‎دهد. اگر مقامات دنیایی که کمالی برای انسان نیست موجب شود انسان تکبر کند، در حقیقت خود را باخته است و به خاطر هیچ، خود را بزرگ گرفته است؛ که این خود از یک نوع نقصان و کمبود در عقل انسان حکایت می‎کند. این است که امام صادق (ع) در این حدیث فرمودند: کسی که بیش از اندازه خود را بزرگ بداند معلوم می‎شود در عقل خود کمبود و نقصان دارد.

ابن أبی الحدید در ادامه، حدیث مرفوعی را نقل می‎کند که در آن آمده است:

"ما رفع امرؤ نفسه فی الدنیا درجة الا حطه الله فی الاخرة درجات"شرح نهج البلاغه ابن أبی الحدید، ج 7، ص 109. "هیچ فردی در دنیا خود را یک درجه بلند نمی کند مگر این که خداوند در آخرت او را درجاتی پایین خواهد آورد."

تکبر خیلی مهم است و باعث سقوط انسان می‎شود. همیشه این فرمایش علی (ع) را در خطبه قاصعه در ذهن خود داشته باشید که می‎فرماید: "شیطان شش هزار سال عبادت خدا را انجام داده بود. شش هزار سالی که معلوم نیست از سالهای دنیا بوده یا از سالهای آخرت. با این حال تنها یک ساعت تکبر نمود و در نتیجه سقوط کرد. بنابراین آیا کسی باور می‎کند فرد دیگری همین یک ساعت تکبر را داشته باشد و اهل بهشت شود؟!"نهج البلاغه عبده، ج 2، ص 162؛ و صبحی صالح، ص 287، خطبه 192 (قاصعه). چطور می‎شود گناهی را که باعث شد شیطان سقوط کند ما مرتکب شویم و با این حال اهل سعادت و بهشت باشیم ؟!

خلاصه از فرمایشات حضرت علی و امام صادق و دیگر معصومین (ع) به دست می‎آید که عجب و تکبر بسیار بد است. بنابراین اگر علم و دانشی هم آموختید مغرور نشوید و اگر مقام و موقعیتی هم خداوند به شما عطا کرد خود را نبازید.

ناوبری کتاب