صفحه ۳۶۵

زور و جنگ و جنایت را سبب مشروعیت و حق بودن خود می‎دانند. متأسفانه در برخی از مذاهب اسلامی نیز این منطق بوده است؛ حنابله از اهل سنت عقیده شان بر این است که: "ألحق لمن غلب" یعنی: "حق از آن کسی است که پیروز و غالب شود." به همین جهت هنگامی که عبدالله بن زبیر و برادر او مصعب بن زبیر حاکم شدند از نظر حنابله آنها امام و حاکم به حق مسلمانان بودند که قیام در برابر آنان جایز نبود و اگر کسی علیه آنان مبارزه می‎کرد به عنوان یاغی و تجاوزگر شناخته می‎شد که باید با او جنگ کرد؛ ولی همین کسانی که یاغی به حساب می‎آیند و باید با آنان جنگ کنیم اگر پیروز شدند و تسلط یافتند امام و واجب الاطاعة می‎شوند. پس همین عبدالملک که در ابتدا یاغی به شمار می‎آمد چون علیه ابن زبیر قیام کرده بود می‎بایست علیه او جنگ کرد، ولی وقتی که پیروز می‎شود "صار اماما یحرم الخروج علیه"ر.ک : مغنی ابن قدامة، ج 10، ص 53. "به عنوان امام شناخته می‎شود که اطاعت او واجب است." این منطق حنابله است که رسما آن را بیان کرده اند.

حالا منظور این است که عبدالملک مروان به این شکل خلیفه مسلمانان شد و خود و چهار فرزندش پس از او مرتکب جنایت های زیادی شدند؛ و ظاهرا حضرت امیر(ع) در این عبارت به وی اشاره دارند.

پیامدهای حکومت شام

"فاذا فغرت فاغرته، واشتدت شکیمته، و ثقلت فی الارض وطاته"

( پس هنگامی که دهانش باز شد، و قدرتش استحکام یافت، و جای پایش در زمین سنگین شد)

"فاغرة" به معنای دهان است. فعل "فغر" هم به صورت لازم استعمال می‎شود و هم

ناوبری کتاب