در عبارت حضرت علی (ع) هم نوعا "لا یستهوینکم عصیانی" را معنا کرده اند که نافرمانی من شما را متحیر و سرگردان نسازد. بعضی نیز به معنای هوای نفس گرفته اند. ولی "هوی" به معنای سقوط است و به نظر میرسد در اینجا هم به همان معنا میباشد. "لا یستهوینکم عصیانی" یعنی: معصیت من سبب سقوط شما نشود.
در فقه هم به سرازیرشدن برای رکوع "هوی للرکوع" میگفتند، منتها "هوی" که در معنای سقوط حسی به کار میرفته و شاید ابتدا برای آن وضع شده در معنایش توسعه داده شده و در سقوط از مقام انسانی هم به کار رفته است؛ و چون کسی که از صراط مستقیم الهی خارج گردد و تحت تأثیر شیاطین از راه خدا منحرف شود این فرد در حقیقت از مقام انسانی ساقط شده است، به همین جهت در "استهواه الشیطان" هم "استهوی" در معنای سقوط به کار رفته است.
مرحوم طبرسی ذیل آیه ای که عرض کردم مینویسد: "استهواه من قولهم هوی من حالق اذا تردی منه و یشبه به الذی زل عن الطریق المستقیم":مجمع البیان، ج 2 (جزو 4)، ص 319. "استهوی" از "هوی من حالق" (از قله کوه افتاده) است، و کسی که از راه مستقیم بلغزد و منحرف شود به او تشبیه شده است. که البته ما عرض کردیم این حتی تشبیه هم نیست بلکه توسعه معنایی است، یعنی "هوی" که برای سقوط حسی و جسمانی وضع شده بود در سقوط معنوی هم به کار رفته است.
بنابراین امیرالمؤمنین (ع) میفرمایند: نافرمانی من موجب سقوط شما نشود. که البته اینجا سقوط معنوی مراد است؛ یعنی اگر نافرمانی علی را کردید از راه حق و صراط مستقیم الهی منحرف گشته اید و انحراف از صراط حق یعنی سقوط از مرتبه انسانی.
.jpg)
