صفحه ۳۵۲

در کلام حضرت نیز "لا یجرمنکم شقاقی" یعنی: مخالفت با من شما را به گناه و ارتکاب جرم وادار نسازد. چرا که مخالفت با امام معصومی که خدا او را توسط پیامبرش منصوب کرده جایز نیست و گناه است؛ گذشته از این که مردم هم با او بیعت کرده اند.

بنابر آنچه ما بیان کردیم کلام حضرت نیاز به تقدیر گرفتن مفعول ندارد؛ ولی اگر آن گونه که دیگران - مانند ابن أبی الحدید و صاحب منهاج البراعة - گفته اندشرح نهج البلاغه ابن أبی الحدید، ج 7، ص 98؛ و منهاج البراعة، ج 7، ص 169. "لا یجرمنکم" را "لا یکسبنکم" یا "لا یحملنکم" معنا کنیم افزون بر مفعول اول "کم"، به مفعول دومی مثل "خسرانا" - که شارحان پیشنهاد کرده اند - نیاز داریم که باید آن را در تقدیر گرفت و در واقع چنین معنا کرد: مخالفت با من شما را وادار نکند که زیانی را برای خود تحصیل کنید.

"و لا یستهوینکم عصیانی"

( و نافرمانی من شما را به سقوط وا ندارد.)

در کتابهای لغت "استهواه الشیطان" که فاعل "استهوی" "شیطان" است به متحیر ساختن معنا شده است؛ در قرآن کریم هم خطاب به پیامبراکرم (ص) می‎فرماید: (قل أندعوا من دون الله ما لا ینفعنا و لا یضرنا و نرد علی أعقابنا بعد اذ هدانا الله کالذی استهوته الشیاطین فی الارض حیران ) سوره انعام (6)، آیه 71. "بگو آیا جز خدا کسی را بخوانیم و بپرستیم که ضرر و نفعی به ما نمی رساند، و بعد از آن که خدا ما را هدایت کرده است به حالت سابقمان برگردیم، مثل کسی که شیاطین او را در زمین از راه به در برده اند و حیران و سرگردان است." در این آیه شریفه گمراه شدن از راه حق با "استهوأ" تعبیر شده است.

ناوبری کتاب