آیت‌الله منتظری

این است که حضرت می‎فرماید: "و ان الافاق قد أغامت": و همانا افق ها تیره و ابری است. مسائل بر افراد مشتبه می‎شود. افق ها روشن و آفتابی نیست تا همه چیز پیدا باشد، به طوری که کسی نتواند با تبلیغات سوء امور را بر مردم مشتبه سازد.

"و المحجة قد تنکرت"

( و راه راست ناشناسا گشته است.)

"محجة" یعنی راه راست. "والمحجة قد تنکرت" یعنی: و راه راست ناشناس گشته و مردم راه حق را نمی توانند تشخیص دهند. یک عده پیراهن عثمان را بالا می‎برند و مردم باورشان می‎آید. وقتی طلحه و زبیر عایشه را راه می‎اندازند، مردم می‎گویند: عایشه همسر پیغمبر است، مگر می‎شود همسر پیغمبر برخلاف باشد؟! عده زیادی از روی نادانی به خاطر شتر عایشه خودشان را به هلاکت انداختند. تبلیغات این طور مؤثر بود.

شرایط امام علی (ع) برای پذیرش خلافت

"واعلموا ان أجبتکم رکبت بکم ما أعلم"

( و آگاه باشید اگر من درخواست شما را پذیرفتم آن طور که می‎دانم با شما رفتار خواهم کرد.)

حضرت می‎فرماید: فکر نکنید هر چه خلفای گذشته عمل کرده اند درست بوده و من هم مسیر آنها را طی خواهم کرد و به امتیازهایی که آنها برخلاف حق به دیگران داده اند تن خواهم داد؛ این گونه نخواهد بود که هر کس بخواهد برای من راه تعیین کند که فلان کار را این طور کن یا فلان کس را فلان جا بگذار. "واعلموا ان أجبتکم رکبت بکم ما أعلم": و بدانید که اگر من خواسته شما را اجابت کنم و حکومت را بپذیرم طبق آنچه می‎دانم با شما عمل خواهم کرد؛ نه طبق میل و خواسته گروهی از شما و یا به همان روشی که دیگران عمل می‎کردند. حضرت می‎داند خلافت حق اوست، و در نهایت هم خواسته مردم را اجابت خواهد کرد، اما می‎خواهد اتمام