آیت‌الله منتظری

حکومت نیامده به این خاطر است که شرایط فراهم نیست، و اگر شرایط فراهم شود حاکمیت را به دست خواهد گرفت. احتمال داده اند که این عبارت درباره حضرت حجت (عج) است که نباید از ظهور ایشان و ایجاد حکومت عدل توسط ایشان نا امید شد. اگر حضرت الان خودش را در معرض قرار نمی دهد به این جهت است که شرایط آماده نیست.

ممکن است اینجا به ذهن کسی بیاید که این دو جمله با هم در تضاد هستند، زیرا از یک طرف می‎فرمایند: اگر کسی که صلاحیت برای حکومت دارد و از آن اعراض کرد در او طمع نکنید، و از طرف دیگر می‎گویند: اگر کسی اعراض کرد از او مأیوس نشوید؛ ولی با تأمل معلوم می‎شود بین این دو هیچ تضادی نیست. حضرت می‎خواهند بفرمایند: در حال خوف و رجا باشید، نه به این صورت باشد که کسی را که شرایط برای حکومتش فراهم نیست به زور بخواهید به او بقبولانید که باید حکومت را به دست بگیرد، و نه آن که فکر کنید شرایط برای حکومت هیچ گاه فراهم نخواهد شد و آن که صلاحیت دارد و الان حکومت را نپذیرفته هیچ گاه نخواهد پذیرفت.

امام (ع) در ادامه سخن، دلیل آن را بیان می‎کنند که چرا نباید مأیوس شد و از پذیرش حکومت کسی که صلاحیت دارد ولی اقبال به آن نکرده نباید ناامید شد؛ و می‎فرمایند:

امکان آماده شدن شرایط

"فان المدبر عسی أن تزل [ به ] احدی قائمتیه و تثبت الاخری، فترجعا حتی تثبتا جمیعا"

( زیرا آن کس که [ به حکومت ] پشت کرده بسا یکی از پاهایش بلغزد و پای دیگرش ثابت بماند، پس برگردند تا هر دو پا [ برای پذیرش خلافت ] ثابت شوند.)

"قائمة" یعنی پا؛ به خاطر این که انسان با پاهایش به حالت قیام می‎ایستد. به پایه