آیت‌الله منتظری

می‎روند با معاویه هم دست می‎شوند؛ همه اینها را حضرت پیش بینی می‎کرد و می‎خواست بگوید مسأله صاف نیست و مشکلات در پیش است.

بنابراین حضرت می‎فرماید: "فانا مستقبلون أمرا له وجوه و ألوان": پس ما امری را در پیش داریم که جنبه ها و رنگ های گوناگون دارد.

"لا تقوم له القلوب، و لا تثبت علیه العقول"

( دل ها بر آن [ امر] استوار نمی ماند، و عقل ها بر آن ثابت نمی باشد.)

"لا تقوم له القلوب": همه دل ها بر آن امر استوار و پابرجا نمی ماند؛ یعنی همه صاف نیستند و زیر بار حکومت حق نمی روند. "و لا تثبت علیه العقول": و همه عقل ها بر آن ثابت نیستند؛ همه که دنبال عقل و حق نیستند، یک عده دنبال مقام و حکومت اند، عده ای در پی مال و ثروت؛ و آنان که حقیقتا به دنبال حق و بر آن ثابت قدم باشند بسیار کم هستند.

"و ان الافاق قد أغامت"

( و همانا افق ها ابری شده است.)

"آفاق" جمع "افق" است. و "أغامت" باب افعال از ماده "غیم" به معنای ابر می‎باشد. می‎فرماید: افق ها ابری و تیره شده است. ابرهای فتنه در راه است. حضرت پیش بینی می‎کرد که معاویه فردا پیراهن عثمان را بالا می‎برد و می‎گوید: عثمان کشته شد و سببش هم علی (ع) است، و مردم هم ساده اند و این تبلیغات بر آنها تأثیر خواهد گذاشت. مردم آن روزها همه مثل مردم زمان ما نبودند، مردم زمان ما بالاخره از طریق رادیو، تلویزیون و جراید اخبار را به دست می‎آورند، حالا هم که سایت های اینترنتی اضافه شده است، و خلاصه یک روشنایی هایی - هر چند نسبی - برای مردم پیدا شده و از حوادثی که در عالم می‎گذرد بی اطلاع نیستند، ولی آن وقت ها مردم از حوادثی که اتفاق می‎افتاد کمتر اطلاع داشتند، و تبلیغات خیلی زود در آنها اثر می‎کرد.