آیت‌الله منتظری

داشته اند بررسی کند و عوامل شکست و پیروزی آنها را به دست آورد، به دانش های جدیدی دست می‎یابد و به خیلی چیزها که نمی دانست آگاهی پیدا می‎کند.

"و فی تقلب الاحوال علم تجارب الرجال": "و در تبدلها و تغییراتی که در حالات افراد پیدا می‎شود انسان بر تجربه های افراد علم و آگاهی پیدا می‎کند." در کلمات قصار حضرت علی (ع) به جای "تجارب"، "جواهر" آمده است: "فی تقلب الاحوال علم جواهر الرجال":نهج البلاغه، کلمات قصار، شماره 217. "در تبدل و تفاوت حالات اشخاص، جوهر و باطن ذات آنان شناخته می‎شود." اگر کسی یک زندگی یکنواختی داشته باشد باطن ذاتش شناخته نمی شود؛ ولی هنگامی که حالات مختلف برای وی پیش آید، روزی شکست بخورد، روزی دچار زندان شود، زمانی دیگر مقام داشته باشد و حالاتش تغییر کند، ظرفیت های او بروز می‎کند و این تغییرات و پستی و بلندیها جوهره اشخاص را آشکار می‎کند.

در اینجا هم "علم جواهر الرجال" و هم "علم جواهر الرجال" صحیح است.

سنجش و حسابگری در قیام و حرکت

"بطئ القیام"

( بدون شتاب و با درنگ قیام می‎کند.)

دلیل و راهنمای حق که عرض کردیم مصداق اعلای آن خود امیرالمؤمنین (ع) است با سرعت و بدون حساب دست به قیام و حرکت نمی زند؛ هر چند مردم عادی تند باشند و انتظار قیام و حرکت تند را داشته باشند، دلیل حق تحت تأثیر جو تند و احساسات مردم قرار نمی گیرد؛ اگر بخواهد قیام کند درباره