صفحه ۳۱۸

باوقاری که در کارهایش عجول نیست؛ "مکیث الکلام" یعنی: وقتی سخن می‎گوید با مکث و تأمل می‎گوید، اول فکر می‎کند و بعد حرف می‎زند، نه آن که اول حرف بزند بعد تازه متوجه شود که چه گفته است.

بالطبع هر چه سخن با تأمل و تأنی باشد و عواقب آن مورد توجه قرار گیرد احتمال اشتباه در آن کم خواهد شد. در این باره روایات هم زیاد است، از جمله امیرالمؤمنین (ع) در حکمت چهلم نهج البلاغه می‎فرماید: "لسان العاقل وراء قلبه، و قلب الاحمق وراء لسانه": "زبان انسان عاقل و خردمند پشت قلب اوست، و قلب آدم نادان پشت زبان اوست." در این حکمت ظاهرا "قلب" به معنای مرکز تفکر است. آدم عاقل ابتدا فکر می‎کند، تأمل و تدبر می‎کند و بعد سخن می‎گوید؛ اما آدم نادان تا چیزی به ذهنش می‎آید می‎پراند و می‎گوید، بعد فکر می‎کند می‎بیند بد شد، حالا باید مرتب عذر بیاورد برای این که حرف غلط خود را اصلاح کند.

اهل بیت: مصداق کامل راهنمایان حق

در این که راهنمای پرچم حق چه کس یا کسانی هستند که حضرت ویژگی آنها را ذکر می‎کنند، شراح نوعا گفته اند مقصود خود امیرالمؤمنین (ع) است و حضرت در واقع خودشان را توصیف می‎کنند.رجوع شود به شرح ابن أبی الحدید، ج 7، ص 85؛ منهاج البراعة، ج 7، ص 159؛ شرح ابن میثم بحرانی، ج 3، ص 7؛ نهج البلاغه عبده، ج 1، ص 193. در حقیقت دلیل و راهنما و مفسر قرآن که پرچم حق است ائمه اهل بیت (ع) و عترت پیغمبراکرم (ص) هستند که در رأس آنها امیرالمؤمنین (ع) قرار دارد. در اینجا باید به این نکته توجه کرد که هر چند علی (ع) اوصافی را ذکر می‎کنند که بر خودشان منطبق است ولی حضرت طبع قضیه را بیان می‎کنند؛ به این معنا که کسی که امام و رهبر

ناوبری کتاب