صفحه ۳۰۳

نیستیم و هیچ چیز از خودمان نداریم تا به خاطر کاری که انجام می‎دهیم مستحق ثواب باشیم.

البته خداوند به افراد بها داده و برای آنها شخصیت قائل شده و ثوابهایی را که به بندگان می‎دهد به نحوی ذکر کرده است که ظاهرش استحقاق است، که این هم خود از فضل خدا بر بندگانش می‎باشد.

مثلا در قرآن کریم می‎فرماید: (و أما الذین آمنوا و عملوا الصالحات فیوفیهم اجورهم ) سوره آل عمران (3)، آیه 57. "و اما کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، پس خداوند پاداششان را تام و تمام می‎دهد." ظاهر آیه شریفه این است که هر کس ایمان آورده و عمل صالح انجام داده مستحق اجر و پاداش شده است.

جود و بخشش خداوند نسبت به مخلوقات

"والباسط فیهم بالجود یده"

( و خدایی که دستش برای بخشش به خلقش گشوده است.)

معنای اصلی "ید" دست است، و از آنجا که هم وسیله اعمال قدرت است و انسان قدرتش را با دستش نشان می‎دهد و هم وسیله بخشش و نعمت دادن است - مثلا اگر انسان بخواهد هدیه ای به کسی بدهد آن را با دستش تقدیم می‎کند - ید به صورت کنایه در قدرت و نعمت خدا به کار رفته است؛ مثلا در قرآن دارد: (ید الله فوق أیدیهم ) .سوره فتح (48)، آیه 10. در اینجا "ید" کنایه از قدرت است؛ یعنی قدرت خدا بالای همه قدرتهاست. در فارسی هم گفته می‎شود: دست بالای دست بسیار است؛ یعنی حالا که قدرتی داری به این قدرتت مغرور نشو و به مردم ظلم و تعدی مکن، چرا که خیلی افراد هستند که قدرتشان بیشتر از قدرت توست.

ناوبری کتاب