آیت‌الله منتظری

"مزدجر" از ماده "زجر" است و اصلش "مزتجر" بوده است. در باب افتعال قاعده ای است که اگر فاء الفعل دال یا ذال یا زاء باشد تاء باب به دال تبدیل می‎شود. "زجر" وقتی به باب افتعال برود می‎شود: "ازتجر" که طبق این قاعده تاء به دال تبدیل شده و می‎شود: "ازدجر"؛ اسم فاعلش می‎شود: "مزدجر" و اسم مفعولش می‎شود: "مزدجر". در ابواب مزید فیه، وزن اسم مکان و اسم زمان و مصدر میمی همان وزن اسم مفعول است، و در عبارت حضرت علی (ع) ظاهرا "مزدجر" مصدر میمی است.

"أثر" به نشان برجای مانده از چیزی می‎گویند، که جمعش "آثار" است. "ألا ولین" یعنی اولی ها و آنان که پیش از شما بوده اند.

امیرالمؤمنین (ع) می‎فرماید: آیا در آثار و بقایایی که از گذشتگان برای شما باقی مانده منزجرکننده ای از دنیا نیست ؟ این ملک و خانه و ماشین و کتابهایی که باقی مانده و صاحبانشان مرده اند آیا شما را از دل بستن به این دنیا منع نمی کنند؟ خوب ما هم مثل آنها هر چه را داشته باشیم باید یک روز رها کنیم و برویم، مرگ ما را هم در کام خود خواهد کشید.

همان گونه که قبلا نیز به مناسبت گفتم استفهامی که در کلام حضرت است استفهام حقیقی نیست؛ یعنی واقعا این گونه نیست که امام (ع) بخواهند چیزی را که نمی دانند از مردم بپرسند تا آنها پاسخ دهند. این استفهام مجازی است، که از جمله استفهامهای مجازی استفهام تقریری است؛ یعنی استفهامی که مقصود از آن اقرار طرف است. در اینجا مقصود حضرت این است که بفرمایند: در آثار گذشتگان زجر و منع هست. و حالت استفهام برای آن است که خود مخاطبان با مراجعه به خودشان آن را تصدیق و بدان اقرار کنند.

"و فی آبائکم الاولین تبصرة و معتبر ان کنتم تعقلون ؟!"

( و آیا در پدران و اجدادتان مایه بینایی و پند گرفتن شما نیست، اگر اندیشه نمایید؟!)