نهج البلاغه را ادامه خواهیم داد؛ و به خاطر آن که نوارهای آن 19 خطبه از بین رفته است به ناچار آنها را دوباره شرح خواهیم داد. البته همان طور که توجه دارید بنده مطالب را در سطحی و به گونه ای بیان میکنم که برای همه قابل استفاده باشد.
در ابتدای خطبه 92 از نهج البلاغه عبده - که ما بر اساس آن پیش میرویم - آمده است:
"و من خطبة له (ع) لما أرید علی البیعة بعد قتل عثمان"
( و از خطبه های آن حضرت (ع) است وقتی که بعد از قتل عثمان خواستند با ایشان بیعت کنند.)
"أرید" فعل مجهول است، ولی در بعضی نسخه ها "أراده الناس" است. یعنی وقتی که مردم خواستند با او بیعت کنند، بعد از آن که عثمان را به قتل رساندند. منشاء کشته شدن عثمان قیام مردم مصر و کوفه علیه او بود.
تخلفات عثمان و قیام مردم علیه او
در بین خلفای راشدین کسی که بیش از همه از مسیر پیامبر(ص) منحرف شد عثمان بود؛ زیرا ابوبکر و عمر به گونه ای عمل نکردند که مردم را بر ضد خود تحریک کنند. البته سنگ بنای انحراف را آنها گذاشتند و با وجود سفارشهایی که پیغمبراکرم (ص) در مواضع مختلف درباره علی (ع) کرده بود، خلافت را غصب کردند. از جمله، پیغمبراکرم (ص) به دستور خداوند در غدیر خم، امیرالمؤمنین (ع) را برای ولایت معین کرده بود؛ ولی با وجود آن که هنوز جنازه پیغمبراکرم (ص) روی زمین بود، در سقیفه بنی ساعده جمع شدند و در ابتدا پنج نفر با ابوبکر بیعت کردند و بعد هم با شانتاژ و هوچی گری آن را بر دیگران تحمیل کردند و اسمش را گذاشتند اجماع امت.
ابوبکر و عمر هر چند حق علی (ع) را غصب کردند و حکومت اسلامی را از مسیر صحیح منحرف ساختند، ولی با این همه ظاهر را حفظ میکردند؛ اما نوبت به عثمان که رسید ظلم و خلاف هم زیاد شد و هم خیلی آشکار و بدون هیچ ملاحظه ای