صفحه ۲۷۲

است که چه بخواهیم و چه نخواهیم فرا خواهد رسید و هیچ کس را فراموش نمی کند؛ برای همه مرگ هست. به تعبیر قرآن: (کل نفس ذائقة الموت ) سوره آل عمران (3)، آیه 185. "هر کسی چشنده مرگ است." حالا کسی که می‎داند چنین روزی را در پیش دارد چقدر امیدوار است باقی باشد؟ یعنی بقای او در این دنیا خیلی کم است.

مرگ، جوینده ای شتابان در پی انسان

"و طالب حثیث یحدوه فی الدنیا حتی یفارقها [ و طالب حثیث من الموت یحدوه ]"

( و طلب کننده شتابانی او را در دنیا به پیش می‎راند تا آن که از دنیا جدا شود.)

در بعضی نسخه هادر شرح نهج البلاغه ابن أبی الحدید و صبحی صالح این گونه آمده است. "و طالب حثیث من الموت یحدوه" آمده است؛ یعنی: طلب کننده شتابانی از مرگ او را به پیش می‎راند.

"حثیث" از "حث، یحث" به معنای برانگیختن است. "حثه" یعنی با اصرار بسیار او را به سوی چیزی یا کاری شتابانید. "حثیث" یعنی سریع. در قرآن کریم هم آمده است: (یغشی اللیل النهار یطلبه حثیثا) سوره اعراف (7)، آیه 54. یعنی: "خدا روز را به شب می‎پوشاند که با سرعت و شتاب در پی آن است."

"یحدو" یعنی می‎راند؛ ساربانها برای آن که شترها را به حرکت سریع وادار کنند پشت سر آنها آواز می‎خواندند و شترها به آهنگ آن راه می‎رفتند، به آن آوازی که برای شتر می‎خواندند "حدی" می‎گفتند؛ و از باب این که شتر را با حدی خوانی به جلو می‎راندند به جلو راندن شتر می‎گویند: "حدا، یحدو الابل".

امیرالمؤمنین (ع) مرگ را به طلب کننده شتابانی تشبیه کرده که به سرعت

ناوبری کتاب