در راهها نصب میکردند تا افراد به وسیله آنها راه را پیدا کنند؛ به کوه و مناره هم چون از دور پیداست و افراد میتوانند با آنها راهنمایی شوند "علم" میگویند؛ به بیرق و پرچم هم از این جهت که علامت و نشانه است و چیز بلندی است که همه به آن توجه دارند "علم" میگویند.
علی (ع) مثل مردم را در این دنیا به مسافرانی تشبیه کرده اند که هنوز مقدار زیادی از راه را طی نکرده احساس میکنند که به پایان راه رسیده اند. افرادی که مسافر و در راه هستند، خواهی نخواهی دیر یا زود بالاخره به مقصد میرسند؛ انسان نیز دائما به سوی مرگ میرود و فاصله انسان تا مرگ به قدری کوتاه است که گویا همین الان به آن رسیده است، و مقصد به قدری نزدیک است که گویا همه به مقصد رسیده اند. امیرالمؤمنین (ع) با این تشبیه، زودگذر بودن دنیا و نزدیک بودن مرگ و آخرت را یادآور میشوند که خلاصه فکر نکنید تا ابد در این دنیا خواهید بود؛ انسان از همان زمان که نطفه اش منعقد میشود، حرکتش به سوی مرگ و قیامت آغاز شده و قطعا به آن خواهد رسید به گونه ای که گویا همین الان به آن رسیده است، و زندگی این دنیا در مقابل حیات ابدی آخرت به قدری کوتاه است که هیچ به حساب میآید.
میفرماید: مثل شما و مثل دنیا مانند مسافرینی است که راهی را طی کرده اند پس مثل این است که به پایان راه رسیده اند، و هدف و نشانه ای را قصد کرده اند پس گویا به آن رسیده اند.
نزدیک بودن مرگ
"و کم عسی المجری الی الغایة أن یجری الیها حتی یبلغها"
( و چه کوتاه است امید کسی که به سوی هدفی میتازد و شتابان میتازد تا بدان برسد.)