صفحه ۲۷

"خطبه 92»

و من خطبة له در بیشتر نسخه های نهج البلاغه آمده است: "و من کلام له"، یعنی: و از سخنان حضرت است؛ و همین صحیح است، چرا که حضرت در اینجا خطبه نخوانده است بلکه در برابر هجوم مردم برای بیعت، این سخنان را ایراد کرده است. علیه السلام لما أرید علی البیعة بعد قتل عثمان:

"دعونی والتمسوا غیری، فانا مستقبلون أمرا له وجوه و ألوان، لا تقوم له القلوب، و لا تثبت علیه العقول؛ و ان الافاق قد أغامت، والمحجة قد تنکرت. واعلموا ان أجبتکم رکبت بکم ما أعلم، و لم أصغ الی قول القائل و عتب العاتب. و ان ترکتمونی فانا کاحدکم، و لعلی أسمعکم و أطوعکم لمن ولیتموه أمرکم، و أنا لکم وزیرا خیر لکم منی أمیرا."این کلام حضرت با تفاوتهایی در تاریخ طبری (ج 4، ص 434) در ذکر حوادث سال 35 هجری آمده است.

علت تأخیر درس نهج البلاغه

موضوع بحث ما درسهایی از نهج البلاغه بود. تاکنون 110 خطبه از خطبه های نهج البلاغه را خوانده ایم، که شرح 91 خطبه در سه مجلد منتشر شده و در اختیار خواهران و برادران قرار گرفته است. متأسفانه در حوادثی که پیش آمد ظاهرا نوارهای مربوط به 19 خطبه دیگر از بین رفته است، و همان گونه که مستحضر هستید به خاطر مشکلاتی که برایمان پیش آوردند، مدت بیش از پنج سال نتوانستم در خدمت شما باشم. امروز بحمدالله بعد از این وقفه طولانی به کمک خداوند، برنامه شرح

ناوبری کتاب