صفحه ۲۵۱

از این رو حضرت می‎فرماید: "و حتی یقوم الباکیان یبکیان": تا آن که دو دسته شروع به گریه می‎کنند. مردم به دو گروه گریان و ناراضی تبدیل می‎شوند: "باک یبکی لدینه": برخی برای دین خود گریه می‎کنند، چرا که اگر بخواهند در آن شرایط به وظایف دینی خود عمل نمایند چون با سیاست حکام سازگار نیست با آنان برخورد می‎کنند؛ "و باک یبکی لدنیاه": و بعضی هم برای دنیایشان شکوه و گریه می‎کنند، چرا که در پرتو مدیریت غلط و هرج و مرج حاصل از آن فرصت طلبان ستمگر، اموال و حقوق مردم را غارت و دستبرد می‎زنند و کسی هم پاسخگوی شکایات و اعتراضها نیست.

خلاصه در حکومت ظالمانه فقط حاکمانند که از خودشان راضی هستند، وگرنه مردم از چنین حکومتی دل خوش نخواهند داشت. شاید رمز این بیان "الملک یبقی مع الکفر و لا یبقی مع الظلم"بعضی ها این کلام مشهور را به پیامبراکرم (ص) نسبت می‎دهند، ولی در هیچ یک از مصادر و منابع حدیثی اهل سنت و شیعه، این سخن نقل نشده است. همین باشد. چون برای بقای حکومت رضایت مردم لازم است، و اگر حکومتی ظالم بود مردم یا به خاطر دینشان یا به خاطر دنیایشان از چنین حکومتی ناراضی خواهند بود و درنتیجه این حکومت باقی نخواهد ماند، ولی حکومتی که ظالم نباشد هر چند حاکمان کافر باشند این حکومت می‎تواند استمرار یابد؛ زیرا وقتی ظلم نبود حداقل آنها که اهل دنیا هستند از حکومت راضی خواهند بود.

استبداد و خفقان در حکومت بنی امیه

"و حتی تکون نصرة أحدکم من أحدهم کنصرة العبد من سیده، اذا شهد أطاعه و اذا غاب اغتابه"

( تا آن که انتقام گرفتن یکی از شما از یکی از آنها همانند انتقام بنده از مالکش خواهد بود، که وقتی در حضور اوست اطاعتش کند و وقتی از حضورش غایب باشد پشت سرش حرفی بزند.)

ناوبری کتاب