صفحه ۲۴۵

خلافت کردند و بعد از مردنشان دیگر نامی از آنها برده نمی شود ولی محمد مرده و در دنیای اسلام هر روز در پنج نوبت فریاد می‎کنند: "أشهد أن محمدا رسول الله !" بعد گفت: "فای عمل یبقی مع هذا لا أم لک لا والله الا دفنا دفنا"مروج الذهب، ج 3، ص 454. یعنی: "پس وقتی اسم دیگران برده نمی شود ولی اسم محمد باقی است در این صورت دیگر چه عملی باقی می‎ماند؟ هیچ راهی نیست مگر آن که اسم او را هم از بین ببریم." دیگر بعد از او یزید و مروان و... جنایاتشان در تاریخ معلوم است. علی (ع) به مردم هشدار می‎دهد و می‎فرماید: گمان نکنید کار بنی امیه و ستمگری آنان با معاویه که در مبارزه با او کوتاهی می‎کنید خاتمه می‎یابد؛ ولی متأسفانه مردم کوتاهی کردند و درنهایت چه جنایت ها که سلسله بنی سفیان و بنی مروان بر سر اسلام و مسلمانها نیاوردند.

"محرما" در بعضی نسخه ها "محرما" ثبت شده که از نظر معنا با "محرم" یکی است. "محرم" یعنی آنچه حرام شده است و "محرم" هم اگر مصدر میمی باشد به همان معنی است.

عهدشکنی امویان

"و لا عقدا الا حلوه"

( و هیچ قرارداد و پیمانی را وا نگذارند مگر این که آن را گسسته و نقض کنند.)

"عقد" در لغت به معنای گره زدن بین دو چیز، و پیوند مستحکم ایجاد کردن بین آنهاست.

به عقود و پیمانها مثل "عقد بیع"، "عقد ازدواج" و... نیز از این جهت عقد گفته می‎شود که بین دو چیز پیوند و گره ایجاد شده است. به عهد نیز از آنجا که بین عاهد

ناوبری کتاب