آیت‌الله منتظری

"خطبه 98»

و من کلام له علیه السلام:

"والله لا یزالون حتی لا یدعوا لله محرما الا استحلوه، و لا عقدا الا حلوه؛ و حتی لا یبقی بیت مدر و لا وبر الا دخله ظلمهم، و نبا به سوء رعیهم؛ و حتی یقوم الباکیان یبکیان: باک یبکی لدینه، و باک یبکی لدنیاه؛ و حتی تکون نصرة أحدکم من أحدهم کنصرة العبد من سیده، اذا شهد أطاعه و اذا غاب اغتابه؛ و حتی یکون أعظمکم فیها عنأ أحسنکم بالله ظنا. فان أتاکم الله بعافیة فاقبلوا [ فاقبلوا]، و ان ابتلیتم فاصبروا؛ فان العاقبة للمتقین."

فضای ایراد خطبه و موضوع آن

امیرالمؤمنین (ع) در این خطبه درباره افرادی سخن می‎گویند که حرام خدا را حلال می‎کنند، عهد و پیمانها را محترم نمی شمارند، ظلم و سرکشی آنها فراگیر می‎شود و هیچ خانه و کاشانه ای و هیچ کسی از ظلم آنها ایمن نخواهد بود، که این مطالب را در ادامه بیان خواهیم کرد. اینجا سؤالی مطرح می‎شود که این خطبه درباره چه کسانی است ؟ گرچه در این خطبه اسمی از معاویه و بنی امیه برده نشده است ولی نوعا شراح گفته اند این خطبه در مورد بنی امیه است؛ به عنوان نمونه ابن أبی الحدید در پایان شرحش بر این خطبه می‎نویسد: "و هذا الکلام کله اشارة الی بنی أمیة"شرح نهج البلاغه، ج 7، ص 79. یعنی: همه این سخنان به بنی امیه اشاره می‎کند و درباره آنهاست.