صفحه ۲۲۱

آن چیزی که فعل را مجازا به آن نسبت می‎دهند با فعل یک نحو ارتباطی داشته باشد، که اصطلاحا می‎گفتند ملابس فعل باشد؛ بر همین اساس در تعریف اسناد مجازی می‎گویند: "اسناد الفعل الی ملابس له غیر ما هو له."

از جمله اقسام ملابسات با فعل، ملابست مکان فعل با فعل یا رابطه حال با محل است؛ یعنی بین فعل و مکان تحقق آن یک نحو ارتباط است. به همین جهت شما می‎توانید مجازا فعلی را به مکان تحقق فعل نسبت بدهید؛ مثلا به جای نسبت دادن جریان به آب، آن را به ناودان یا نهر که محل جریان است نسبت بدهید و بگویید: "جری المیزاب" یا "جری النهر".

در این عبارت هم که امام علی (ع) "همل" یعنی جاری شدن را به چشم ها نسبت داده اند اسناد مجازی است، و ملابست و ارتباط چشم با جریان این است که چشم محل جاری شدن اشک است.

"جیوب" جمع "جیب" به معنای یقه لباس یا دامن است. "بل، یبل و یبل" فعل متعدی و به معنای خیس کردن است.

امیرالمؤمنین (ع) خشیت و خدا ترسی اصحاب پیامبراکرم (ص) را این گونه بیان می‎کند که وقتی خدا یاد می‎شد اشک هایشان از خوف الهی جاری می‎گشت و به قدری گریه می‎کردند که یقه یا دامنشان خیس می‎شد. خداوند درباره مؤمنان می‎فرماید: (انما المؤمنون الذین اذا ذکر الله وجلت قلوبهم) سوره انفال (8)، آیه 2. یعنی: "مؤمنان همان کسانی هستند که وقتی خدا یاد شود دلهایشان حالت خوف و خشیت از خدا پیدا می‎کند." در سوره حج هم عین همین عبارت را در توصیف "مخبتین" یعنی فروتنان در برابر خداوند به کار برده، می‎فرماید: (و بشر المخبتین ‏ الذین اذا ذکر الله وجلت قلوبهم ) سوره حج (22)، آیات 34 و 35..

ناوبری کتاب