آیت‌الله منتظری

4 - سجده های طولانی

"کان بین أعینهم رکب المعزی من طول سجودهم"

( بر اثر سجده های طولانی میان دو چشم آنان مانند زانوهای بز پینه بسته بود.)

"رکب" جمع "رکبة" به معنای زانو است، و "معزی" به معنای بز می‎باشد. از آنجا که بز موقعی که می‎خواهد بخوابد زانوهایش را روی زمین می‎گذارد، موهایش ریخته و پینه می‎بندد. ظاهرا در شتر هم همین طور است و زانوهای شتر هم پینه بسته است. حضرت برآمدگی حاصل از کثرت سجده اصحاب پیامبراکرم (ص) را به پینه زانوی بز تشبیه کرده می‎فرماید: در اثر طول سجده بین چشمان آنها یعنی پیشانی هایشان گویا زانوی بز است. مقصود از "بین أعینهم" میان چشم های آنان، وسط پیشانی است، زیرا بین دو چشم قرار گرفته است.

5 - خدا ترسی

"اذا ذ کر الله هملت أعینهم حتی تبل جیوبهم"

( وقتی که خدا یاد می‎شد اشک از چشمانشان سرازیر می‎گشت تا آن که گریبانشان را خیس می‎کرد.)

معنای ماده "همل" سیلان و جاری شدن است. نسبت جاری شدن به چشم اسناد مجازی است، منظور این است که اشک چشم هایشان جاری می‎شد.

"اسناد مجازی" جایی است که فعل را به چیزی نسبت دهیم که فعل برای آن چیز نیست؛ مثلا اگر جاری شدن آب را به ناودان نسبت بدهیم و بگوییم: "جری المیزاب": "ناودان جاری شد" این اسناد مجازی است، زیرا آب در ناودان جاری می‎شود نه این که خود ناودان جاری شود. در علم معانی که اقسام اسناد را بیان می‎کنند این نکته را هم تذکر می‎دهند که هر فعلی را نمی توان به هر چیزی مجازا نسبت داد، بلکه باید