آیت‌الله منتظری

طرف می‎روند. حضرت در حقیقت به اصحابشان می‎فرمایند: شما نظم و هماهنگی را از دست داده اید و متفرق و از هم پاشیده هستید و کسی قادر نیست شما را جمع و هماهنگ کند.

از این عبارت مولا علی (ع) استفاده می‎شود که یکی از وظایف حاکم و مجموعه حکومت، ایجاد وحدت و هماهنگی بین مردم است. حاکمی که به بهانه های مختلفی مردمش را دسته بندی کند و بین مردم اختلاف ایجاد کند و مردم را علیه هم به کار بگیرد به وظیفه اش عمل نکرده است. حاکم باید در ایجاد هماهنگی و همدلی بین مردم برای رسیدن به اهداف ملت تلاش نماید؛ مردم هم باید این نظم و انضباط اجتماعی را بپذیرند و حکومت را در ایجاد همدلی و وحدت کمک کنند.

"والله لکانی بکم فیما اخال [ اخالکم ] أن لو حمس الوغی و حمی الضراب قد انفرجتم عن ابن أبی طالب انفراج المراءة عن قبلها"شبیه این تعبیر حضرت، در خطبه 34 نهج البلاغه آمده است: "وایم الله انی لا ظن بکم ان لو حمس الوغی واستحر الموت قدانفرجتم عن ابن أبی طالب انفراج الرأس". ( به خدا قسم گویا من شما را می‎بینم در پنداری که از شما دارم که اگر جنگ شدت یابد و زد و خورد داغ گردد، شما از پسر ابی طالب جدا می‎شوید؛ همانند زن که پاها را از عورتش باز می‎کند.)

لام "لکأنی" لام جواب قسم است؛ "کانی بکم" یعنی برای من چنان است که گویا شما را می‎بینم؛ "بکم" که جار و مجرور است به "أبصر" که مقدر است متعلق می‎باشد. "خال، یخال" از "تخیل" به معنای ظن و گمان است، و طبق قاعده متکلم وحده "یخال" "أخال" می‎شود، ولی در عین حال استعمالش کم است و بیشتر به کسر الف یعنی