آیت‌الله منتظری

( به خدا قسم دوست داشتم معاویه با من مبادله می‎کرد شما را مبادله دینار به درهم، پس ده نفر شما را از من می‎گرفت و یکی از مردانش را به من می‎داد.)

"ود، یود" به معنای دوست داشتن است. اصل "ود" "ودد" بوده که دال اول آن ساکن شده و در دال دوم ادغام شده است؛ بنابراین در صیغه هایی که باید به فک ادغام خوانده شود "ودد" می‎شود و در اینجا هم "وددت" صحیح است؛ و این که در برخی نسخه های نهج البلاغه "وددت" ثبت شده است درست نیست؛ و برخی آن را صحیح اما غیر فصیح دانسته اند.

"صرف" به معنای برگرداندن چیزی از حالتی به حالت دیگر یا تبدیل کردن آن به چیز دیگر است.در مفردات راغب اصفهانی ذیل ماده "صرف" آمده است: "الصرف رد الشئ من حالة الی حالة أو ابداله بغیره". تبدیل دینار به درهم و درهم به دینار را نیز "صرف" می‎گویند، به کسی هم که شغلش خرید و فروش درهم و دینار و تبدیل آنها به یکدیگر است "صراف" می‎گویند.

چنان که از روایات باب دیات هم استفاده می‎شود ارزش یک دینار ده درهم بوده است. گاهی اوقات هم این معیار متفاوت شده است. از این رو در بعضی روایات باب قصاص و دیات ارزش دینار را دوازده درهم ذکر کرده اند؛وسائل الشیعه، ج 19 (20 جلدی)، باب اول از ابواب دیات نفس، حدیث 9 و 10. اهل سنت نیز این نظر را پذیرفته اند.الخلاف، شیخ طوسی، ج 5، کتاب الدیات، مسأله 10. اما آنچه معمول بوده و در روایات و فقه ما هم هست یک دینار به ده درهم است. برای مثال در تعیین دیه از جمله هزار دینار یا ده هزار درهم مشخص شده، که نشان می‎دهد یک دینار ده درهم ارزش داشته است.جواهرالکلام، ج 43، ص 10 و 11؛ وسائل الشیعه، ج 19 (20 جلدی)، باب اول از ابواب دیات نفس، ص 141. البته ممکن است به حسب زمانهای مختلف تفاوت می‎کرده و گاهی قیمت طلا بالا می‎رفته و زمانی دیگر