"خطبه 97 - قسمت دوم"
"أیها [ القوم ] الشاهدة أبدانهم، الغائبة [ عنهم ] عقولهم، المختلفة أهواؤهم، المبتلی بهم أمراؤهم؛ صاحبکم یطیع الله و أنتم تعصونه، و صاحب أهل الشام یعصی الله و هم یطیعونه. لوددت و الله أن معاویة صارفنی بکم صرف الدینار بالدرهم فاخذ منی عشرة منکم و أعطانی رجلا منهم.
یا أهل الکوفة ! منیت منکم بثلاث و اثنتین: صم ذوو أسماع، و بکم ذوو کلام، و عمی ذوو أبصار، لا أحرار صدق عند اللقأ، و لا اخوان ثقة عند البلاء. تربت أیدیکم ! یا أشباه الابل غاب عنها رعاتها، کلما جمعت من جانب تفرقت من جانب آخر، و الله لکانی بکم فیما اخال [ اخالکم ] أن لو حمس الوغی و حمی الضراب قد انفرجتم عن ابن أبی طالب انفراج المراءة عن قبلها؛ و انی لعلی بینة من ربی، و منهاج من نبیی، و انی لعلی الطریق الواضح ألقطه لقطا."
نگاهی به درس گذشته
امیرالمؤمنین (ع) در این خطبه از مردم کوفه گله میکنند که آنها علی رغم تندروی ها و جنایت های معاویه حاضر نبودند به درخواست های آن حضرت عمل کنند و علیه معاویه جهاد کنند. ظاهرا حضرت علی (ع) این خطبه را بعد از جنگ صفین و نهروان ایراد کرده اند.
پس از جنگ صفین - که با مسأله حکمیت به سود معاویه تمام شد و نیروهای امیرالمؤمنین (ع) با پیدایش خوارج و جنگ با آنها تضعیف گردید - معاویه با