آیت‌الله منتظری

است و در تمام کاربردهای آن به گونه ای معنای طلب وجود دارد.

ما در کتاب "ولایت فقیه" درباره "اهل بغی" یعنی طاغیان علیه حکومت حق و امام عادل و مسأله جواز و یا وجوب مقاتله با آنان و نیز بحث قیام مسلحانه علیه حاکمان جائر یعنی "بغاة" بحث کرده ایم.دراسات فی ولایة الفقیه، ج 1، ص 127

به هر حال علی (ع) می‎فرماید: من شما را به جهاد با اهل بغی ترغیب می‎کنم ولی هنوز حرفهایم تمام نشده که مثل قوم از هم پاشیده سبا هر کدامتان راهی را در پیش می‎گیرید و متفرق می‎شوید.

حضرت در این فراز از سخنان خود از "ایادی سبا" که ضرب المثلی برای تفرقه شدید در میان اعراب است بهره جسته اند. "أیادی" جمع "أیدی" و "أیدی" جمع "ید" به معنای دست است. "ید" در معنای فرزند، قبیله و یاور هم به کار می‎رود؛ "أیادی سبا" یعنی فرزندان و قبایل سبا. "سبا" بنابر نقل روایات تاریخی، نام پدر عرب های ساکن در یمن بوده و دارای ده پسر بوده است که هر کدام صاحب قوم و قبیله ای شدند؛ شش قبیله در قسمت راست یمن و چهار قبیله در قسمت چپ یمن ساکن گردیدند.در تفسیر طبری (ج 22، ص 94) ذیل آیه 15 سوره سباء، حدیثی از پیامبر(ص) به همین مضمون آمده است؛ و طبرسی نیز در مجمع البیان (ج 8، ص 209) همین حدیث را نقل کرده است. ناگفته نماند که یمن از نظر جغرافیایی دو بخش است: یک بخش آن به خلیج عدن متصل است که به آن یمن جنوبی می‎گویند؛ بخش دیگر متصل به دریای سرخ است که به آن یمن شمالی گفته می‎شود. در آن زمان یمن از نظر کشاورزی و عمران بسیار پیشرفته بود؛ ولی هنگامی که سد مآرب شکسته شد و سیل عرم همه چیز را ویران کرد که در قرآن به آن اشاره شده است،سوره سباء (34)، آیه 16. بازماندگان هر کدام از این قبایل به سویی رفتند و به گونه ای پراکنده شدند که ضرب المثل اعراب شدند.تفسیر طبری، ج 22، ص 105؛ مجمع البیان، طبرسی، ج 8، ص 211.