آیت‌الله منتظری

اخلاق امر بسیار مهمی است که متأسفانه ما کمتر به آن توجه داریم. در حدیثی از پیامبراکرم (ص) آمده است: "انما بعثت لا تمم مکارم الاخلاق"سنن کبری، بیهقی، ج 10، ص 192، باب "بیان مکارم الاخلاق"؛ مسند الشهاب، ابن سلامة، ج 2، ص 192؛ و بدون کلمه "انما" در تفسیر ثعلبی، ج 10، ص 10، ذکر شده است. یعنی: "من مبعوث شدم تا مکارم اخلاق را کامل کنم." حال آن که چنین تعبیری را درباره عقاید و احکام به کار نبردند. تربیت اخلاقی یکی از اهداف مهم پیامبراکرم (ص) بوده است. چه بسا ما اهل نماز و روزه باشیم ولی خودپسند، متکبر و حسود باشیم؛ و اینها را اصلا گناه حساب نمی کنیم، با این که گناهان بزرگی هستند و موجب سقوط انسان می‎شوند.

امیرالمؤمنین علی (ع) در خطبه قاصعه درباره شیطان می‎فرماید: "فاعتبروا بما کان من فعل الله بابلیس، اذ أحبط عمله الطویل و جهده الجهید، و کان قد عبدالله ستة آلاف سنة لایدری أمن سنی الدنیا أم سنی الاخرة عن کبر ساعة واحدة"نهج البلاغه، خطبه 192. یعنی: "پس از آنچه خدا با شیطان کرد عبرت بگیرید؛ خداوند عمل طولانی و تلاش سخت او را به خاطر ساعتی کبر ورزیدن از بین برد؛ در حالی که شش هزار سال که معلوم نیست آیا از سالهای دنیاست یا آخرت، خدا را عبادت کرده بود." سپس می‎فرماید: "آیا ممکن است کسی همین خصلت تکبر را دارا باشد و به بهشت راه یابد؟!"

بنابراین مسأله اخلاق خیلی مهم است؛ و اخلاق پیغمبراکرم (ص) بسیار والابود. خداوند درباره اخلاق نیکوی پیامبراکرم (ص) می‎فرماید: (و انک لعلی خلق عظیم )سوره قلم (68)، آیه 4. "و به راستی تو دارای خلقی عظیم هستی." و همین اخلاق نیک پیغمبر(ص) برای افراد جاذبه داشت و آنها را دور حضرت جمع می‎کرد، و اگر پیغمبر(ص) اخلاقش خوب نبود مردم از اطرافش پراکنده می‎شدند. قرآن کریم می‎فرماید: (فبما رحمة من الله لنت لهم و لو کنت فظا غلیظ القلب