آیت‌الله منتظری

"خطبه 96 - قسمت دوم"

"والباطن فلا شئ دونه."

منها فی ذکر الرسول (ص):

"مستقره خیر مستقر، و منبته أشرف منبت، فی معادن الکرامة ، و مماهد السلامة ؛ قد صرفت نحوه أفئدة الابرار، و ثنیت الیه أزمة الابصار؛ دفن [ الله ] به الضغائن، و أطفا به [ النوائر] الثوائر، ألف به اخوانا، و فرق به أقرانا، أعز به الذلة ، و أذل به العزة ؛ کلامه بیان، و صمته لسان."

مروری بر آنچه گذشت

بخش اول این خطبه در توصیف خدای سبحان است، و در واقع می‎شود گفت که این بخش از خطبه حضرت تفسیر آیه قرآن مجید است که می‎فرماید: (هو الاول والاخر والظاهر والباطن ) سوره حدید (57)، آیه 3.. حضرت علی (ع) فرمود: خداوند اول است پس چیزی قبل از او نیست، و آخر است پس چیزی بعد از خدا نیست؛ که این جملات را توضیح دادیم. در ادامه فرمودند: "و الظاهر فلا شئ فوقه": خداوند ظاهر است و چیزی در ظهور، فوق خدای تعالی نیست. عرض کردیم همه موجودات عالم جلوه های حق هستند، و حقیقت ذات جلوه، وابستگی است. اما این که بگوییم عالم مرتبط به خداست درست نیست؛ زیرا اگر گفتیم عالم مرتبط به خداست، واقعیت